همبستگی بین پارامترهای پایداری در چغندرقند

Abstract

به منظور تعیین همبستگی بین پارامترهای پایداری برای صفات عملکرد ریشه، درصد قند و عملکرد قند سفید، 20 رقم تجارتی چغندر قند به مدت چهار سال در نه منطقه مهم چغندر کاری در طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار، بررسی شدند. پس از تجزیه واریانس ساده و مرکب، شاخص های پایداری شامل واریانس محیطی، ضریب تغییرات محیطی، اکووالانس (ریک)، واریانس، پایداری (شوکلا)، انحراف از خط رگرسیون و ضریب تشخیص محاسبه شد و سپس همبستگی های رتبه بین آنها تعیین گردید.<br /> نتایج تجزیه واریانس مرکب حاکی از وجود تفاوت های ژنتیکی بین ارقام برای سه صفت مورد بررسی بود. همچنین، بین محیط های اجرای آزمایشها تفاوتهای آماری مشاهده شد. اثرات متقابل رقم× محیط برای سه صفت تحت بررسی و اثرات متقابل رقم× سال× رقم× مکان، رقم× سال× مکان برای عملکرد قند سفید معنی دار گردید. ارتباط بین میانگین عملکرد ریشه با معیارهای پایداری انحراف از رگرسیون، ضریب تشخیص و واریانس محیطی و میانگین درصد قند با شیب خط رگرسیون و واریانس محیطی معنی دار گردید. همچنین عملکرد قند سفید تنها با واریانس محیطی همبستگی معنی دار نشان داد. با توجه به نتایج حاصل، همبستگی بین انحراف از رگرسیون و ضریب تشخیص برای هر سه صفت معنی دار گردید. وجود همبستگی بین این دو معیار به لحاظ اینکه هر دو معیار برازش خط رگرسیون را نشان می دهند، مورد انتظار بود. معیار پایداری انحراف از رگرسیون با اکووالانس و واریانس پایداری برای سه صفت مورد بررسی به طور معنی داری همبستگی نشان داد. بنابراین از میان معیارهای پایداری مورد بررسی در این مطالعه استفاده از معیارهای انحراف از رگرسیون، ضریب تشخیص، اکووالانس و واریانس پایداری برای تعیین پایداری ارقام نتایج یکسانی نشان داد. لذا مکان استفاده از معیارهای پایداری برای یک صفت و تعمیم نتایج آن به دو صفت دیگر وجود داشت.