مناسبترین تعداد ریشه جهت اندازه‎گیری عیار قند چغندرقند

Abstract

شناخت مناسبﺗرین تعداد ریشه چغندرقند در نمونه جهت ارزیابی کیفی که نمایانگر واقعی توده باشد از اهمیت خاصی برخوردار است. روش دقیق و مطمئن در نمونه‎برداری می‎تواند عیارقند و سایر صفات محموله‎های چغندرقند تحویلی به کارخانه‎های قند را با سطح اطمینان مشخص تعیین نماید. طرحی در سال 79-1378 در مزرعه تحقیقاتی مهندس مطهری واقع در کمال‎آباد کرج اجرا گردید. رقم مورد استفاده در این بررسی رقم مولتی ژرم تریپلوئید IC1 بود. در طول دوره رشد گیاه، نیتروژن خالص به مقدار 180 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره در دو نوبت توزیع شد که نوبت اول در هنگام کاشت و نوبت دوم پس از تنک و وجین بود. سایر مراقبت‎های زراعی از جمله مبارزه با آفات، بیماری‎ها، آبیاری و یادداشت‎برداری‎های لازم در دوره رشد مطابق معمول انجام شد. مساحت مزرعه آزمایشی در حدود 2000 مترمربع، فاصله خطوط کشت 60 سانتی متر و فاصله بوته‎ها از همدیگر روی خط 20 سانتی‎متر بوده است. آزمایش دارای 16 تیمار شامل تعداد ریشه در نمونه‎ها 5 = ₁n الی 80=₁₆n ریشه چغندرقند بوده است که از یک توده دو هزارتائی ریشه برداشت شد. هر تیمار در 10 تکرار اجرا شد. در زمان برداشت، نمونه‎برداری براساس روش معمول انجام گرفت و سپس خمیر ریشه از هر تیمار تهیه و تجزیه کیفی گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که در شرایط آب و هوایی معتدل مشابه کرج وقتی که تعداد ریشه‎ها در هر کرت یا نمونه برداشت شده از هر محموله مساوی یا بیشتر از (65=₁₃n )عدد باشد نوسان برآورد کیفیت کاهش یافته، عیارقند و سایر صفات کیفی اندازه‎گیری شده در نمونه‎ها تقریباً به حد قابل قبولی خواهد رسید. بنابراین پیشنهاد می‎شود که در ارزیابی کیفیت ارقام تریپلوئید و پلی‎پلوئید مشابه رقمIC1 که تغییرات ژنتیکی آنها زیاد است، یک نمونه مناسب و دقیق که نمایانگر محموله یا توده چغندرقند باشد باید حداقل دارای 65 عدد ریشه باشد.