بررسی تأثیر کاربرد پتاسیم‌ در دورهای مختلف آبیاری نشتی بر عملکرد و کارائی مصرف آب دو ژنوتیپ چغندرقند

Abstract

به منظور بررسی‌ اثرات‌ کاربرد سطوح‌ مختلف‌ پتاسیم‌ درشرایط آبیاری با دورهای مختلف بر عملکرد کمی‌ و کیفی‌ دو ژنوتیپ‌ چغندرقند (12681 وA37.1) این‌ بررسی‌ در سالﻫای 1377 و‌ 1378 در مرکز تحقیقات‌ کشاورزی‌ و منابع طبیعی خراسان‌ (طرق) انجام شد. در این آزمایش‌ سه سطح‌ پتاسیم‌ شامل عدم‌ مصرف‌ پتاسیم‌، مصرف‌ به منظور رسانیدن‌ پتاسیم‌ تبادلی خاک‌ به‌ پنج درصد ظرفیت‌ تبادل‌ کاتیونی‌ خاک (CEC)‌ و مصرف‌ پتاسیم به منظور رسانیدن‌ پتاسیم تبادلی خاک به پنج درصد ظرفیت تبادل‌ کاتیونی‌ خاک‌ به‌ اضافه‌ نیاز گیاه و چهار سطح‌ دور آبیاری‌ 9، 12، 15 و 18 روزه مورد بررسی قرار گرفت. در سال 1377 مقدار آب در هر دور آبیاری براساس عرف منطقه (حدود 73 میلیﻣتر آب در هر دور) در نظر گرفته شد و در سال 1378 به منظور افزایش تنش رطوبتی، مقدار آب در حدود 25 درصد نسبت به سال 1377 کاهش یافت. نتایج نشان داد که عملکرد ریشه و عملکرد شکر سفید در هر دو سال آزمایش و کارائی مصرف آب در سال اول آزمایش به طور معنیﺩاری تحت‌ تاثیر دور آبیاری‌ قرار گرفت (P<0.01‌). بیشترین‌ عملکرد شکر سفید‌ در سال 1377 در دور آبیاری‌ 12 روز و در سال 1378 در دور آبیاری نه روز به دست‌ آمد. در سال 1377 افزایش پتاسیم تبادلی تا پنج درصد CEC خاک در دورهای آبیاری مورد بررسی، عملکرد ریشه، عملکرد شکر سفید و کارائی مصرف آب را افزایش داد. مقادیر این افزایش برای دورهای آبیاری 9، 12، 15 و 18 روز برای عملکرد شکر سفید به ترتیب 5/11، 7، 9 و 10 درصد بود. در سال 1378 همراه با کاهش مقدار آب در هر دور آبیاری در دورهای آبیاری 12، 15 و 18 روز باکاربرد پتاسیم روند کاهشی در عملکرد شکر سفید مشاهده شد. در حالی که این روند در دور آبیاری نه روز به صورت افزایشی و مقدار آن به ترتیب 5/12, هشت درصد در سطح دوم (نسبت به سطح اول پتاسیم) و سوم پتاسیم (نسبت به سطح دوم پتاسیم) افزایش یافت. این روند به طور تقریبا مشابه برای عملکرد ریشه و کارائی مصرف آب نیز مشاهده گردید. با توجه به نتایج به دست آمده کاربرد پتاسیم تنها در شرایط عدم تنش و تنش متعادل میﺗواند اثرات مثبت بر عملکرد و کارائی مصرف آب داشته باشد.