سطوح توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان اردبیل با بهره گیری از مدل‌های تصمیم گیری چند معیاره

Abstract

<strong>شناخت و بررسی امکانات و توانایی­ها و به دنبال آن تعیین سطوح توسعه­یافتگی نواحی روستایی گام نخست در فرآیند برنامه­ریزی و توسعه به شمار می­رود. از این­رو پژوهش حاضر با هدف سنجش سطوح توسعه­یافتگی دهستان­های شهرستان اردبیل بر اساس تکنیک­های تصمیم­گیری چند شاخصه انجام شده است. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل 10 دهستان شهرستان اردبیل است. اطلاعات مورد نیاز شامل 76 متغیر در قالب 7 شاخص از طریق سرشماری عمومی نفوس و مسکن و سالنامه آماری 1390 فراهم گردید. برای سنجش میزان توسعه­یافتگی از تکنیک­های تصمیم­گیری چند شاخصه ویکور، الکتر و تاکسونومی بهره گرفته شده است و با استفاده از آزمون همبستگی تاوکندال در محیط </strong><strong>spss</strong><strong> به آزمون فرضیات اقدام گردید. نتایج حاصل از تکنیک­های تصمیم­گیری بر اساس میانگین رتبه­ها بیانگر این موضوع است که دهستان­های شهرستان از لحاظ شاخص­های توسعه در وضعیت متعادل قرار ندارند، به گونه­ای که از بین 10 دهستان شهرستان اردبیل، 6 دهستان برخوردار از توسعه، 2 دهستان نیمه برخوردار و 4 دهستان محروم از توسعه بودند. همچنین نتایج حاصل از آزمون تاوکندال نشان داد که بین دو متغیر جمعیت و نزدیکی مرکز هر دهستان به مرکز شهرستان و میانگین رتبه­ای بدست آمده ارتباط معنی­داری وجود ندارد و این دو مؤلفه تأثیری در توسعه­یافتگی دهستان­ها ندارند؛ ولی بین متغیر اشتغال و میانگین رتبه­های هر دهستان رابطه مثبت و معنی­دار وجود دارد و درصد اشتغال بر سطح توسعه­یافتگی تأثیر مثبت دارد. در نهایت راهکارهایی جهت تهیه و اجرای برنامه­ها به منظور توسعه یکپارچه و متوازن روستایی در سطح شهرستان ارائه گردید.</strong>