تحلیلی بر کارکرد و نقش عوامل طبیعی در مکان‌گزینی و گسترش کالبد‌ شهری (مطالعه موردی: شهر کامیاران)

Abstract

<strong>توسعۀ ‌فیزیکی شهر کامیاران و چگونگی برخورد آن با واحدهای مختلف طبیعی و ژئومورفیک شامل تپه</strong><strong>­</strong><strong>ها، رودخانه، آبرفت</strong><strong>­</strong><strong>های قدیمی و خطوط گسل مسائل مهم و چالش برانگیزی را به همراه داشته است. پژوهش حاضر در پی شناخت عوامل موثر بر مکان‌گزینی و توسعه‌فیزیکی شهر و ارائه مدلی مناسب با توجه به این عوامل جهت توسعه آتی شهر کامیاران می­باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی - تحلیلی است. در این بررسی از مشاهدۀ میدانی، عکس‌های‌هوایی، تصاویر ماهواره‌ای (لندست) و </strong><strong>DEM</strong><strong>27 متر منطقه، جهت استخراج بخش عمده‌ای از اطلاعات و نقشه‌ها در محیط </strong><strong>GIS</strong><strong>استفاده شده است. مجموعه داده­ها در مدل تحلیل سلسه مراتبی مورد بررسی قرار گرفتند. براساس نتایج، تقریباً 33 درصد از محدوده کنونی شهر کامیاران در پهنه‌های دارای تناسب مطلوب احداث شده اند. زمین‌های دارای تناسب متوسط و کم به ترتیب در اولویتهای بعدی قرار می‌گیرند. احداث بخش‌هایی از شهر در محدوده تپه پیر‌محمد و حواشی آن، در محدوده حریم رودخانه کامیاران و آبراهه حسیل قادر، و همچنین در تپه گله چرمو و تپه ماهورهای شرق رودخانه کامیاران که فاز 3 شهرک بعثت و بخشی از فاز یک بر روی آن احداث شده، بیانگر عدم توجه به عوامل مناسب طبیعی می‌باشد. دلیل این وضعیت بیشتر به خواست مالکان و علایق مهاجران اولیه به سکونت در مسیرهای مواصلاتی به نواحی مبدأ مهاجرت آنها بر می­گردد .</strong><strong>نهایتاً باید اشاره نمود که براساس مدل نهایی تحلیل سلسله مراتبی، در محدوده 34 کیلومتر مربعی‌ای که پیرامون شهر در نظر گرفته شده است، نزدیک به 29 درصد از مساحت آن، از تناسب زیاد و خیلی‌زیاد برای توسعه برخوردار بوده که در شمال‌شرقی، شمال‌غربی‌، غرب و جنوب‌غربی موقعیت کنونی شهر کامیاران قرار گرفته‌اند.</strong>