ارزیابی تغییر کاربری اراضی شهری در جهت ناپایداری توسعه سکونتگاه های شهری (مطالعه موردی: باغشهر مراغه طی سال های 1380 تا 1390)

Abstract

برنامه­ ریزی کاربری زمین، به چگونگی استفاده، توزیع و حفاظت اراضی اطلاق می ­شود. این نوع برنامه ­ریزی ازدیدگاه­ های متفاوتی می ­تواند مورد توجه قرار گیرد، ازجمله، دیدگاه توسعه پایدار یکی از مقبولترین دیدگاه­ های نگرش به کاربری اراضی می­باشد. در این پژوهش سعی بر آن است که تغییر کاربری­ های اراضی شهری مراغه از منظر توسعه پایدار مورد مطالعه و سنجش قرار گرفته و میزان هماهنگی و یا عدم هماهنگی آن با این نوع توسعه در طی ده سال گذشته (1380- 1390) مورد مطالعه قرار گیرد. برای رسیدن به این هدف در این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات اسنادی بهره گرفته شده است. تمامی داده های این پژوهش مستند بوده و شامل مصوبات تغییر کاربری اراضی توسط کمسیون ماده 5 استان آذربایجان شرقی برای شهر مراغه در طی دوره مورد مطالعه می ­باشد. حاصل این مطالعه نشانگر برخی از ناهماهنگی­ ها در برخی معیارهای توسعه پایدار بوده و حرکتی غیر پایدار و در جهت تخریب فضاهای سبز، در جریان مصوبات مربوط به تغییر کاربری­ ها را نشان می­ دهد. نتایج حاصل از بررسی­ ها نشان می­ دهد پرونده ­های ارجایی شهر مراغه به کمیسیون ماده 5 بسیار قابل توجه است و بیشتر موارد در جهت منافع درخواست کننده و شهرداری به تصویب رسیده است و در نظر نگرفتن پایداری شهری و مشکلات کالبدی و زیستی آن زمینه ساز مسائل و مشکلاتی شده است. از جمله اینکه بیشترین تعداد پرونده­ های مورد بررسی در جهت تغییرکاربری­ های باغات و فضاهای سبز شهری، بدون در نظر گرفتن دید سیستمی و همه جانبه ­نگر در کلیت شهر و عدم توجه به مسائل اجتماعی، فرهنگی شهر بوده است. این عامل همچنین باعث عدم تعادل در نظام کاربری اراضی شهری شده و اثرات مخربی در برنامه ­ریزی شهری و منطقه ­ای ایجاد خواهد کرد.