نظیری شاعر سبک هندی و نیشابور

Abstract

سرزمین زیبا و اصیل هندوستان همواره مهد و پرورشگاه شاعران پارسی‌گوی در درازای قرون و اعصار بوده است.نظیری نیشابوری یکی از صدها شاعر ایرانی است که کرامت و ادب‌پروری عبدالرحیم خان ملقب به خان خانان او را به عنوان نخستین شاعر ایرانی به دربار او در خطّه ی «شکرّشکنان قند پارسی» کشاند و از سال 992 هـ.ق که بدو پیوست تا سال 1021 که درگجرات در گذشت، به مدت حدود سی و یک سال مقیم هند بود و بزرگان و نیکوکاران آن سرزمین شاعرپرور را ستود و به عنوان یک مسلمان متعهّد و شیعه ی دوازده امامی و عاشق صادق ذات حق و پاک باخته ی راه شریعت در آن دیار زیست. امّا سال های دوری از وطن و زادگاهش، شهر نیشابور و خراسان، همواره او را به یاد آنجاها می‌انداخت که انعکاس این هجرت در اشتیاق به دیدار آن دیار همواره در اشعارش متجلّی است. توصیفات نظیری از شهر باستانی و تاریخی نیشابور و نیز خراسان بزرگ، شنیدنی است که گاه نیشابور را «کان خوش نمک» می‌خواند و وقتی به دلیل این که آنجا مدفن عطار نیشابوری است بدانجا «گل عطار» خطاب می‌کند و زمانی از «فیروزه خطان» نیشابوری دم می‌زند و در دیگر زمان به یاد «سرای مادر و قبر پدر» در نیشابور می‌افتد تا در آنجا «مُقام گیرد».اطلاعات ذی قیمتی که نظیری از زادگاهش نیشابور و هم خراسان به دست می‌دهد، شنیدنی و در خور توجه است. در این مقاله به مدد توصیف ابیات وی، گوشه‌هایی از این تعلّقات را بررسی می‌کنیم. باشد که در پژوهش های مربوط به شناخت بیشتر نظیری نیشابوری، رهنمون پژوهشگران باشد.