رسانه‌های جمعی، هویت‌یابی اجتماعی و سرمایه اجتماعی دانشجویان

Abstract

مقاله حاضر به بررسی رابطه بین بهره‌گیری از رسانه‌های جمعی و هویت‌یابی اجتماعی دانشجویان با میزان سرمایه اجتماعی آنان پرداخته است. با مرور پیشینه نظری و تجربی این دو مفهوم، تعریف هویت بازاندیشانه آنتونی گیدنز از هویت­یابی در دنیای مدرن ملاک تقسیم­بندی هویت اجتماعی سنتی و مدرن و طبقه­بندی استون و هیوز از سرمایه اجتماعی ملاک اندازه­گیری و تقسیم­بندی انواع سرمایه اجتماعی قرار گرفته است. در تحقیق حاضر که به شیوه پیمایشی انجام گرفته، از دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه­های دولتی تبریز در سال تحصیلی 90-1389، 381 نفر با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای متناسب با حجم هر طبقه (رشته تحصیلی دانشجویان) انتخاب و مورد پرسش قرار گرفته­اند. بر اساس نتایج تحقیق، نسبت دانشجویانی که دارای هویت اجتماعی مدرن بوده و دارای سرمایه اجتماعی متوسط و پایین هستند، بیشتر از کسانی است که از نظر هویت اجتماعی در رده سنتی قرار داشته و از نظر سرمایه اجتماعی در رده متوسط و زیاد قرار دارند. تحلیل داده­های جدول تقاطعی دو متغیر هویت اجتماعی و سرمایه اجتماعی بیان­گر آن است که هرچه دانشجویان از از هویت سنتی فاصله گرفته و در رده مدرن قرار می­گیرند، میزان سرمایه اجتماعی آنان کاهش می­یابد. دانشجویان سنتی‌تر دارای سرمایه اجتماعی بیشتری نسبت به دانشجویان مدرن می‌باشند. دانشجویان شهری از سرمایه اجتماعی نهادی و دانشجویان روستایی از سرمایه اجتماعی فردی بالایی برخوردارند.