منشأ انواع رسوبات چرت در تناوب با نهشته‌های منگنز در مجموعه افیولیتی نیریز، آباده طشک، استان فارس

Abstract

مجموعه افیولیتی منطقه آباده طشک، متشکل از سنگ‌های اولترابازیک و به عنوان بخشی از افیولیت نیریز در 60 کیلومتری شرق شهر ارسنجان در استان فارس واقع شده است. در این منطقه، آمیزه رنگین افیولیتی در جنوب- جنوب غرب و شمال شرق توده‌های اولترابازیکی دارای گسترش فراوانی بوده و میزبان نهشته‌های معدنی منگنزی هستند که به صورت ذخایر کوچک مجزا به طور پیوسته‌ای همراه با چرت‌ها تشکیل شده‌اند. چرت‌ها در انواع رنگ‌های سفید و سفید متمایل به سبز، قرمز روشن تا قرمز تیره و قهوه‌ای با گسترش فراوان و اغلب به طور مستقیم بر روی سنگ‌های اولترابازیک سرپانتینیتی شده و عموماً در زیر توده‌های آهک پلاژیک رخنمون دارند. کانسارهای منگنز در سه سیمای متفاوت سین ژنتیک، دیاژنتیک و اپی ژنتیک در چرت‌های میزبان به رنگ‌های قرمز تا قهوه‌ای قابل تشخیص می‌باشند. ترکیبات اولیه منگنز در سیمای سین ژنتیک به صورت نواری با سیلیس بی‌شکل و کوارتز در محیط رسوبی تشکیل شده‌اند. کانی‌های منگنز به صورت نهشته‌های عدسی شکل که نشانگر سیمای دیاژنتیک می‍‌باشد در محل یال چین‍‌ها متمرکز شده‌اند. ترکیبات منگنز در نتیجه تحرک و رسوب‌گذاری مجدد با بافت شکافه پرکن طی فرایندهای سوپرژن در چرت‌های قرمز روشن میزبان به صورت اپی ژنتیک تشکیل شده‌اند. چرت‌های سفید و سفید متمایل به سبز در فاصله‌ای دور از کانسارهای منگنز قرار دارند. داده‌های پتروگرافی و نتایج کانی‌شناسی به روش XRD به همراه داده‌های شیمیایی به روش شیمی‌تر و ICP-MS با تأکید بر عناصر کمیاب و نادر خاکی ( REE ) بر روی نمونه‌های چرت نشانگر تحول منظم پتروگرافی، کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی این سنگ‌ها از چرت‌هایی با منشا خاکزاد به سمت آبزاد-گرمابی و سپس با منشأ گرمابی است .