مطالعه ی جامعه شناختی نقش مذهب در توسعه ی بومی مستقل،در ایران بعد از انقلاب ، با تأکید بر آموزه های فقه سیاسی امام خمینی(ره)

Abstract

در این مطالعه هدف اصلی تبیین ریشه‌های دستاوردهای توسعه‌ی بعد از انقلاب به عنوان پدیده‌ای منحصربه‌فرد و خاص تحت عنوان «توسعه‌ی بومی مستقل»، بر پایه واقعیات خاص جامعه ایران است. بدین منظور از چارچوب تحلیلی و مفهومی جامعه‌شناسی وِبِر در تبیین دگردیسی‌های کیفی استفاده شده است. طبق این مدل، در ایجاد تحول هم شرایط مهم است و هم عوامل؛ هرچند آمادگی عاملان از اهمیت بیشتری در نزد وبر برخوردار است. به نظر وبر یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در آمادگی عاملان در انطباق با سلوک عقلانی، نیروهای جادویی-دینی و احساس تکلیف مبتنی بر آنهاست. فرضیه‌ی تحقیق حاضر بر پایه این رویکرد وبری و با توجه به مختصات جامعه ایران طراحی و تدوین شد. <br />در بررسی فرضیه‌ی تحقیق از طریق روش‌کیفی، با رعایت بسندگی معنایی و عِلی در بازسازی نوع مثالی و برقراری رابطه عِلی جامعه‌شناختی بین آنها مشخص شد که بین آموزه‌های فقه سیاسی امام‌خمینی(ره) و تجربه‌ی توسعه‌ی بومی مستقل در ایران بعد از انقلاب «شباهت ساختاری» وجود دارد. یعنی که نوآوری‌های فقهی‌امام‌خمینی(ره) در دوره‌ی معاصر توانسته است در قیاس با سنت‌گرایی ‌مذهبی پیشین، «شرایط ذهنی کافی» برای تعقیب فعالیت‌های توسعه‌ای با تکیه بر توانمندی‌های داخلی در بین حاملان توسعه‌ای در حال حاضر را فراهم سازد.