تحلیل سیاست‌های مورد تأکید اسناد فرادستی در مقابله با فساد دانشگاهی

Abstract

فساد در آموزش عالی پدیده‌ای است که نظام‌های آموزشی همواره با آن درگیر و هزینه‌های هنگفتی بابت آن پرداخته‌اند و هدف مقاله حاضر تدوین یک الگوی دانشگاهی عاری از فساد بر مبنای اسناد فرادستی و قوانین و مقررات نظام آموزش عالی ایران است که در پرتو آن رسالت کلیدی این نظام پیگیری شده و ارتقاء کیفیت آن نیز تأمین شود. این پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق آن کیفی می‌باشد. در تحلیل یافته‌ها از روش تحلیل محتوای کیفی بهره گرفته شده و با رویکرد استقرایی، محتوای متنی اسناد فرادستی آموزش عالی به عنوان راهبردهای ابلاغی، تحلیل و مفاهیم در قالب کدهای باز و محوری استخراج شدند. ابتدا نمونه‌ای 77تایی از مجموعه قوانین آموزش عالی به صورت غیراحتمالی و هدفمند انتخاب و به واسطه آنها گونه‌شناسی قوانین نظام آموزش عالی ارائه و سپس با تحلیل محتوای 7 سند فرادستی منتخب آموزش عالی و استخراج گزاره‌های الزام‌آور برای دانشگاه‌ها، 19 مفهوم اصلی استخراج شد. مفاهیم استخراج‌شده در قالب چهار رویکرد گروه‌بندی شده‌اند: رویکرد مدیریتی و سیاست‌گذاری در آموزش عالی، تأمین منابع مالی و زیرساختی، تربیت نیروی انسانی متعهد و متخصص و همچنین اجرای سیاست که پایش و ارزیابی آنها الگویی برآمده از معیارهای اسناد فرادستی آموزش عالی را پدید آورده است. در انتها نیز پیشنهاداتی جهت اجرایی شدن الگوی استخراج‌شده مطرح شده است.