بررسی کشتارگاهی و آزمایشگاهی کمبود مس در گوسفندان استان مازندران

Abstract

کمبود مس در نشخوار کنندگان سراسر دنیا بومی بوده و موجب بروز بیماری های مختلف بالینی و تحت بالینی همانند آتاکسی آنزوئوتیک در بره ها، کاهش کیفیت پشم در گوسفندان، بیماری افتان در گاوها، کم خونی، اسهال، افت سیستم ایمنی، کاهش وزن، شکنندگی استخوانهاو ... در حیوانات مختلف می گردد. به همین دلیل این کمبود از اهمیت اقتصادی بسزاییبرخوردار است. بر این اساس بررسی مناطق مختلف از نظر کمبود این ماده معدنی اهمیت فروانی دارد. از آنجا که کمبود این عنصر در همه مواقع با بررسی خونی آن قابل تشخیص نمی باشد، در این بررسیدر طول یک سال ( چهار فصل ) پس از ذبح دامها نمونه های کبدی نیز اخذ شده و میزان مس در این نمونه ها با استفاده از روش جذب اتمی تعیین شد. دسته­بندی میزان مس در سرم بدین صورت است که اگر میزان در سرم کمتر از 40 میکروگرم در دسی لیتر باشد در گروه کمبود شدید، اگر بین 40 تا 70میکروگرم در دسی لیتر باشد در گروه مرزی و اگر بیشتر از 70( 70 تا 120 ) میکروگرم در دسی لیتر باشد در گروه طبیعی قرار می­گیرند. در مورد کبد نیز دسته بندی به این صورت است که اگر میزان مس در کبد در محدوده ی 80 تا 200 PPM ( بیشتر از 200 PPM ) قرار داشته باشد طبیعی، اگر کمتر از 80 PPM باشد در گروه کمبود مرزی و اگر کمتر از 35 PPM باشد در گروه کمبود شدید قرار می گیرد. میانگین میزان مس سرم در فصول بهار ، تابستان ، پاییز و زمستان به ترتیب 97 ، 123 ، 83 و 85 میکروگرم در دسی لیتر و میانگین میزان مس در کبد در این فصول به ترتیب 69/70 ، 34/85 ، 71/74 و 98/73 PPM بود . نتایج آماری نشان داد که 12 درصد از گوسفندان دارای کمبود مرزی مس در سرم و 58 درصد از آنها دارای کمبود مرزی مس در کبد بودند . به طور کلی به نظر می رسد که در منطقه مورد مطالعه دامها دچار یک کمبود مرزی تحت بالینی هستند .