بررسی اثر تغییر اقلیم بر مقدار نیاز خالص آبیاری محصولات عمده‌ی دشت همدان- بهار با استفاده از نتایج مدل ریزمقیاس LARS-WG

Abstract

تغییر اقلیم و اثرات آن بر منابع آب یکی از مهم‌ترین چالش‌های فراروی بشر در قرن حاضر و آینده می‌باشد. در این تحقیق اثر این پدیده بر مقدار نیاز خالص آبیاری محصولات عمده‌ی دشت همدان- بهار )گندم، جو، سیب‌زمینی، چغندرقند، ذرت دانه‌ای و علوفه‌ای، نخود و پیاز( در سه دهه‌ی آتی بررسی شده است. بدین منظور ابتدا توانائی مدل LARS-WG5 برای شبیه‌سازی متغیرهای اقلیمی دمای حداقل و حداکثر، تابش خورشیدی و بارش ایستگاه سینوپتیک همدان در دوره‌ی پایه (2010-1981) بررسی و تأیید گردید. در مرحله بعد، با استفاده از داده‌های مدل HadCM3، مقادیر آن‌ها در دوره‌ی 2040-2011 بر پایه‌ی سناریوهای A1B، A2 و B1 شبیه‌سازی شدند. پس از آن، مقدار نیاز خالص آبیاری محصولات اصلی در مقیاس ماهانه برای دوره‌ی پایه و سه دهه‌ی آینده برآورد شد. بر اساس نتایج پیش‌بینی مدل LARS-WG5 در سه دهه‌ی آتی نسبت به دوره‌ی پایه طبق سناریوهای A1B، A2 و B1 دما به ترتیب 77/0، 88/0 و 78/0 درجه‌ی سانتی‌گراد و میانگین بارش سالانه به ترتیب 1/2، 9/5 و 2/10 درصد افزایش می‌یابند. نتایج نشان می‌دهد که میانگین بارش ماه‌های اکتبر، دسامبر و فوریه در هر سه سناریو افزایش و میانگین بارش‌ ماه‌های مارس، آوریل و مه در سناریوهای A2 و B1 کاهش خواهد یافت. هم‌چنین، محتمل است مجموع مقدار نیاز خالص آبیاری محصولات بررسی شده دشت همدان- بهار طی 30 سال آینده بر اساس سناریوهای مختلف نسبت به دوره‌ی پایه بین 6/2 تا 2/28 میلی‌متر افزایش یابد.