مطالعه آزمایشگاهی تأثیر طول، فاصله و شکل آبشکن‌های T شکل و L شکل نفوذپذیر بر عمق آبشستگی اطراف آنها

Abstract

حفاظت از سواحل رودخانه در برابر فرسایش با استفاده از آبشکن‌ها از جمله روش‌های متداول در مهندسی رودخانه است. آبشکن‌ها، با هدایت جریان به سمت محور رودخانه، از ایجاد جریان قوی در طول ساحل جلوگیری کرده و مانع از فرسایش ساحل رودخانه می‌شوند. استقرار آبشکن در مسیر جریان، باعث ایجاد آبشستگی موضعی در محل آبشکن و تغییرات توپوگرافی بستر می‌شود. در این پژوهش، با استفاده از فلوم آزمایشگاهی به‌طول 18 متر، عرض 5/1 و عمق 8/0 متر در بستری متحرک، تأثیر مشخصات هندسی آبشکن‌ها بر آبشستگی موضعی دماغه مورد بررسی قرار گرفت. آبشکن‌ها از جنس توری‌سنگ(گابیون)، از نوع غیر مستغرق و عمود بر دیواره‌ فلوم ساخته شدند. آبشکن‌های مورد استفاده در دو نوع سرسپری و سرکج با 20 درصد و 30 درصد تنگ‌شدگی کانال(دو طول آبشکن) بوده و آزمایش‌ها در چهار نسبت فاصله به طول در بستری با مصالح ، شیب ثابت و استفاده از سه مقدار دبی انجام شدند. به‌منظور بررسی سرعت در بین آبشکن‌ها، آزمایش‌ها در بستری ثابت، تکرار و سرعت جریان در بین آبشکن‌ها اندازه‌گیری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد، در آبشکن‌های سرکج نسبت فاصله به‌طول 3 و در آبشکن‌های سرسپری نسبت فاصله به‌طول4 می‌توانند به‌عنوان نسبت‌های مناسب پیشنهاد شوند. همچنین سری آبشکن‌های سرسپری نسبت به سری آبشکن‌های سرکج حداکثر عمق آبشستگی کمتری دارند.