برداشت ها و کج فهمی های مرد سالارانه از متون دینی در ادب فارسی

Abstract

نظم و نثر ادب کهن فارسی، انباشته از ابیات و واژه هایی در نکوهش و خوارداشت زنان است، که گویندگان آن ها با استناد به آیات و حدیث، تلاش کرده اند، با نسبت دادن بسیاری از آن ها به بزرگان دینی، ناخودآگاه، زنان را نادیده بگیرند و آنان را سراپا عیب و گناه نشان دهند.پژوهش پیش رو بر آن است که نشان دهد چرا آیات و احادیث، دست آویز این زن ستیزی شده و کج فهمی ها چه گونه می تواند گاهی تفسیر آیات و یا مضمون حدیثی را به عکس نمایان کند.جامعه آماری پژوهش را کتاب های قابوس نامه، کلیله و دمنه، طوطی نامه، سندباد نامه، اغراض السیاسة فی اعراض الریاسة، راحة الارواح یا بخت یارنامه، جوامع الحکایات و لوامع الروایات، تاریخ بلعمی، تاریخ جهان گشای جوینی، اخلاق ناصری، و نصیحة الملوک، از میان متون نثر، و دیوان های شعر و مجموعه آثار اوحدی، انوری، سنایی، مولوی، خاقانی، نظامی، و جامی، از میان متون نظم فارسی، تشکیل می دهند، که البته گاهی بنابر ضرورت، به برخی اشعار شاعران دیگر هم اشاره شده است.این بررسی نشان داد که برخی از تفسیرها و داستان های قرآن، تحت تاثیر باورهای عرب جاهلی یا اسرائیلیات کتاب مقدس، آن چنان دست خوش آمیختگی شده است که گاهی شناخت درستی و نادرستی آن ها از هم دشوار است. درباره احادیث هم می توان گفت که بسیاری از این دست احادیث منسوب به پیامبر یا بزرگان دین جعلی است و سند معتبری برای شان وجود ندارد یاگویندگان آن ها ثقه نبوده اند. بیش تر این احادیث، در اصل، امثال و حکم موروثی اند که به نام حدیث رواج یافته است.