بررسی نقش تعاونی‌های مرزنشین در بهبود شرایط اقتصادی ساکنان مناطق مرزی

Abstract

یکی از برنامه‌های دولت برای ایجاد امنیت و توسعه اقتصادی در مناطق مرزی طبق اصل چهل و چهار قانون اساسی کشور ایجاد تعاونی‌های مرزنشینی بوده است. بر اساس این اصل و مطابق با قوانین و مقررات صادرات و واردات ایران هدف از ایجاد چنین تعاونی‌های امکان استفاده بهتر از مبادلات مرزی برای مرزنشینان و توزیع صحیح کالا، سوق دادن مرزنشینان از قاچاق به سمت یک فعالیت سالم و مثبت، شکستن بازار سیاه مواد غذایی و کالای ضروری در مناطق مرزی، جلوگیری از مهاجرت ساکنان این مناطق و بهبود وضع مردم منطقه از طریق درآمد برای آنان عنوان شده است. به طور حتم ایجاد مناطق مرزی در استان کردستان هم چنین اهدافی را دنبال می‌نمایند. لذا مطالعه حاضر با این هدف انجام شده است تا مشخص سازد ایجاد این تعاونی‌ها در استان کردستان تا چه حد در تحقق اهداف در نظر گرفته شده برای آنان موفق عمل کرده است. برای این منظور حداقل یکی از اعضای هیئت مدیره 19 شرکت تعاونی مرزنشین موجود در استان کردستان و 283 نفر از ساکنان مناطق مرزی به نسبت جامعه در این مناطق به عنوان نمونه آماری انتخاب شده‌اند. از مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز استفاده شده است. در مطالعه میدانی برای گردآوری داده‌های اولیه از ابزارهای پرسشنامه، مصاحبه و بررسی اسناد و مدارک استفاده شده است. مطالعه حاضر بر حسب هدف کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری داده‌ها توصیفی از نوع پیمایشی و تحلیلی بوده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که تعاونی‌های مرزنشین استان کردستان در تحقق اهداف در نظر گرفته شده برای آنان موفق عمل نکرده‌اند و نتوانسته‌اند اهداف مد نظر خود را حتی در حد متوسط محقق سازند. همچنین یافته‌های تحقیق مسایل و مشکلاتی که این تعاونی‌ها با آن مواجه بوده را شناسایی نموده که مهمترین آن‌ها عدم تناسب کاهش تعداد کالاهای اساسی افزایش سطح مالیات و .... عنوان شده است.