ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچه های مرزی بر توسعه نقاط روستایی (نمونه موردی بازارچه مرزی باشماق مریوان)

Abstract

یکی از گام‌های مؤثر جهت نگهداشت جمعیت و ایجاد اشتغال در مناطق مرزی، ایجاد بازارچه‌های مرزی(تجارت مرزی) است. امروزه بازارچه‌های مرزی ضمن تأمین سطح قابل توجهی از نیاز مردم مرزنشین از طریق مبادلات مرزی، به قانونمند کردن ترددها و تهاترها، تثبیت و پایدار نمودن امنیت در مناطق مرزی، فروکش کردن مبادله قاچاق کالا، تقویت معیشت مرزنشینان و توسعه اقتصادی این مناطق کمک کرده‌اند. بازارچه‌های مرزی در غرب کشور به دلیل داشتن صدها کیلومتر مرز مشترک با دو کشور عراق و ترکیه، در سال‌های اخیر جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. در این مقاله بازارچه مرزی باشماق مریوان و تاثیرات آن بر روی توسعه روستاهای مرزی این شهرستان مورد بررسی قرار گرفته است، روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد و آمار و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه اسناد و مدارک کتابخانه‌ای و برداشت‌های میدانی(پرسشنامه) جمع آوری گردیده است، در تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از آمار توصیفی(میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آماره T تک نمونه ای و ویلکاکسون) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، بازارچه باشماق مریوان با کارکردهای اجتماعی و اقتصادی خود باعث خروج منطقه از انزوای جغرافیایی و نیز گسترش زیرساختهای منطقه، توسعه روستایی و تثبیت جمعیت شهرستان و تعدادی از روستاهای مرزی که در تعامل با بازارچه بوده اند، گردیده است. علاوه بر آن بین ایجاد بازارچه و اثرات اقتصادی آن از جمله افزایش اشتغال، کاهش فقر، افزایش درآمد و کاهش تمایل مهاجرت ساکنان مناطق مرزی به جاهای دیگر رابطه معناداری وجود دارد.