خدمت وظیفه عمومی از منظر آیات قرآن و سیره معصومین (علیهم‌‌السلام) (بررسی موردی امکان‌سنجی الزام به شرکت در جهاد نظامی)

Abstract

الزام به خدمت وظیفه عمومی از موضوعات مهم و بحث‌برانگیز حقوق عمومی است که از ابتدای ورود خدمت وظیفه عمومی به ایران دارای موافقان و مخالفانی بوده است. یکی از استناداتی که از سوی گروهی از فقیهان امامیه جهت مشروعیت الزام به خدمت وظیفه عمومی صورت گرفته است؛ مبتنی بر مفهوم جهاد در فقه امامیه است. پژوهش پیش‌رو با روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعه کتابخانه‌ای با تبیین ارتباطِ میان خدمت وظیفه عمومی و مفهوم جهاد و با بررسی آیات قرآن و سیره معصومین در برخورد با افرادی که بدون عذر موجه از شرکت در جهاد سر باز زده‌اند؛ به این نتیجه رسید که می‌توان نوعی الزام و اجبار با درجات مختلف برای این گروه از افراد قائل شد. الزام‌های مذکور اغلب از نوع فشار اجتماعی و وعده به عذاب آخرت بوده و کمتر به صورت اجبار مستقیم و مجبور کردن افراد به شرکت در میدان جنگ صورت گرفته است.