نگاهی نو به نحوه صدور و اعمال مجازات حدی علیه کودکان و نوجوانان

Abstract

حقوق کیفری اطفال به دنبال تدوین چارچوب‌های لازم در مبارزه با بزهکاری کودکان و نوجوانان با هدف دستیابی به شیوه‌های صحیح مبارزه با بزهکاری این گروه و اصلاح و درمان مرتکبان زیر 18 سال جرایم است. بر این اساس واکنش جامعه به جرایم اطفال و نوجوانان باید متناسب با این اهداف، تنظیم گردد که این هدف در تدوین مجازات‌های تعزیری در قانون مجازات اسلامی به روشنی قابل ملاحظه است. هرچند این قانون، مجازات‌های حدی را نیز در مورد کودکان و نوجوانان مجرا دانسته لکن این امر به معنای بی‌توجهی به شخصیت و سن مرتکب این جرایم نیست. یافته‌های این نوشتار که با هدف بررسی نحوه صدور و اجرای حدود نگاشته شده، حاکی از آن است هر چند بازنگری در سن مسئولیت کیفری اطفال و نوجوانان بر اساس منابع فقهی موجود، امکان‌پذیر بوده و توصیه می‌شود لکن در وضعیت حقوقی موجود از یک سو با توجه به ویژگی‌های حدود از قبیل سیاست بزه‌پوشی اعمال مجرمانه، دشواری بار اثبات، لزوم توجه به قاعده درء، جریان قاعده جب توبه و نیز اختیارات حاکم در صدور و اجرای آن و نقش کم‌رنگ شاکی در پیگیری این جرایم، مصادیق اجرای حدود منحصر به فرد بوده و از سوی دیگر صدور حکم در خصوص آن موارد نیز وفق نص صریح قانون منوط به احراز رشد مرتکب و درک وی از ماهیت عمل و حرمت آن است. لذا تعارضی میان مجازات افراد زیر 18 سال به حد و اهداف حقوق نوین کیفری اطفال وجود ندارد.