نشانه‌شناسی زمان در نمایشنامه المهرج اثر محمد الماغوط

Abstract

این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به مطالعه تقابل و هم‌بستگی عنصر زمان در قالب لایه‌ای رمزگانی، با دیگر نظام‌های نشانه‌ای می‌پردازد. هدف از انجام این پژوهش کشف مهم‌ترین نشانه‌های زمانی و چگونگی بازنمود آن‌ها، همچنین بررسی کارکرد سایر سطوح دلالی در تبیین و پیشبرد این نوع نشانه‌‌ها می‌باشد. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که در نمایشنامه مهرج، زمان به عنوان یک زیررمزگان اجتماعی نقش بسیار مهمی را درشناسایی استعدادهای نهفته متن، مفاهیم ثانویه و ایدئولوژی حاکم بر آن ایفا نموده و دارای ارتباطی تنگاتنگ و معنادار با لایه‌های دلالی دیگر می‌باشد، از سویی زمان در آن لایه‌ها تاثیرگذار است ، از سوی دیگر شبکه گسترده‌ای از سطوح متنی همچون مکان، شخصیت پردازی، کشمکش و کنش به شکل صریح و ضمنی بر مفهوم زمان دلالت می‌کند. همچنین در فضای نمایش نوعی زمان غیرخطی و گسسته‌نما حاکم است که در نتیجه آشفتگی جهان امروز، تناقض و قاعده گریزی هنجارهای فرهنگی اجتماعی به وجود آمده است.