تأثیر قرائت های قرآنی بر دیدگاه های نحوی مکتب بصری و کوفی

Abstract

مقالة حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تأثیر قرائت های قرآنی در دیدگاه‌های نحوی زبان عربی پرداخته است و بدین منظور ابتدا به تعریفی مختصر از انواع قرائت های قرآنی در دو نوع مشهور آن؛ یعنی قرائت های مقبول و قرائت های شاذّ پرداخته و سپس با اشاره به دیدگاه های نحویان بزرگ زبان عربی، سعی کرده است که میزان استناد این دیدگاه ها را به قرائت های قرآنی و میزان ارتباط بین قرائت های مزبور و قواعد نحوی را از طریق شواهدی از آیات کریم تبیین نماید و به منظور رعایت اصل بی طرفی علمی در این مبحث، به بیان آرای صاحب نظران هر دو مکتب نحوی زبان عربی؛ یعنی در مکتب بصری به بررسی دیدگاه های سیبویه، أخفش و مبرّد و در مکتب کوفی به بررسی دیدگاه های کسایی، فرّاء و ثعلب پرداخته شده است. تأثیر و سهم بسزا قرآن کریم و نیز قرائت های قرآنی در پیدایش اصول و قواعد نحوی- صرفیِ یکسان، توجه و استناد نحویانِ دو مکتب بصره و کوفه؛ مانند سیبویه، اخفش، مبرد، کسایی، فراء و ثعلب به قرائات قرآنی به عنوان یکی ازمنابع اصلی تدوین و نگارش قواعد زبان عربی، از نتایج تحقیق پیش رو است.