تأثیر پذیری اشعار لامعی از معلّقه‌ی امرؤالقیس

Abstract

ابوالحسن محمّدبن اسماعیل لامعی گرگانی ، از شعرای بنام اواسط قرن پنجم هجری است که در اشعارش تابع همان سبک و روش شاعران دوره­ی اول غزنوی است و گاه بعضی از قصاید آنان را جواب گفته است. اشعار لامعى در وصف طبیعت و مدح بزرگان عصر خویش را بحقیقت می توان گلچینی از سه دیوان فرخی و عنصری و منوچهری دانست. تشبیهات گوناگون و اوصاف او از بیابان و اسب و رسوم و مظاهر مختلف طبیعت ،خواننده را به یاد منوچهری می اندازد؛ اما جرات او در به کاربردن لغات مهجور عربی در برخی از قصاید از منوچهری نیز بیشتر است. او در مدح ابوالحسن علی بن محمد لامیه ای 56 بیتی سروده که تا حدی شبیه لامیه­ی معلقه­ی امرؤالقیس با 82 بیت است. ساختار کلى قصیده­ی لامعی؛ همچون شاعر جاهلى با ایستادن بر اطلال و آثار خانه­ی محبوب و گریستن شروع شده و پس از تغنی به یاد روزگاران خوش و گریستن بر رنج فراق و حسرت ایّام وصال، قصد رحیل می کند و در نهایت، به مدح ممدوح می پردازد. از آنجا که معلقه­ی امرؤالقیس دارای سه بخش اساسی است: توقف شاعر بر اطلال و آثار خانه­ی محبوب و یاد ایام وصال و گریستن او، وصف ماجراهای عاشقانه­ی خود مخصوصاً در روز دارة جلجل و وصف آنچه به هنگام آوارگی و بی خانمانی دیده است ،نگارنده سعی دارد تا در این مقاله اشعار لامعی را از نظر ساختار و مضمون و تصویر با معلقه­ی امرؤالقیس مقایسه نماید و وجوه تشابه و تفارق آنها را تبیین کند.