پرورش گونۀ علمی زبان فارسی، مطالعه‌‌ای بر اساس واژه‌ها و اصطلاحات رشته‌های شیمی و مهندسی شیمی: مسیرِ طی‌شده و راهِ پیش‌ رو

Abstract

در مقالۀ حاضر سیر تطور گونۀ علمی زبان فارسی و رویه‌های اتخاذشده در واژه‌گزینی علمی در رشته‌های شیمی و مهندسی شیمی بررسی شده‌‌سازیِ گسترده، معیاری‌بودن، قیاس‌پذیری و دقتِ معناییِ واژه‌ها، ویژگی‌های اصلی زبان‌های توانمند برای ارائۀ علم شناخته شده است و با نظری به برآیند تلاش‌هاییین زمینه انجام شده است، مییابی واژه‌سازان در پروراندنِ این ویژگی‌ها برای متن‌های علمیِ فارسی ارزیابی شده است. بر اساس نمونه‌های بررسی‌یب و تخصیص معنایی، روش‌های اصلیِ واژه‌سازی در این حوزه‌ها بوده‌‌سازی و تلفیق بسیار محدود بوده است. این موضوع معادل‌یابی را برای واژه‌هایی‌های مبدأ از راه سرواژه‌سازی ساخته شده‌ۀ تخصیص معنایی مسئله‌ساز دانسته شده است. میزان حصول ویژگی‌های زبانِ مناسبِ متن‌های علمی، از نظر ساختواژه در این رشته‌یفی سنجیده شده است و ضمن ارائۀ شواهدی برای تحقق نسبی برخی از این ویژگی‌ها پیشنهادهایی برای برنامه‌ریزی زبانی در این رشته‌ها، جهت نزدیی به ویژگی‌هایۀ آنها ایجاد پایگاه داده‌هایی واژه‌ها و اصطلاحات علمی و وضع قراردادهایی در واژه‌گزینیِ علمی، علاوه بر قواعد ساختِ‌واژه در زبان طبیعی فارسی، برای ی‌سازی و تدقیق واژگان علمی است.