تفکیک تکوینیات از تشریعیات در فقه و اصول با تکیه بر آرای امام خمینی(س)

Abstract

<em>علم فقه و اصول از جمله علومی است که با مفاهیم اعتباری سرو کار دارد. اعتباریات قلمرو خاص خود را دارند و حیثیت وجودیشان بید المعتبر می‌باشد. عده‌ای از فقها و اصولیین بدون توجه به این خاصیت مفاهیم اعتباری، احکام و آثار مفاهیم حقیقی را در مورد آنها جاری می‌کنند. مثلاً آخوند خراسانی در مواردی به قاعده «الواحد» یا به امتناع تأخر شرط از مشروط یا امتناع اجتماع ضدین و مثلین استناد کرده است. در حالی‌که این قواعد عقلی مربوط به عالم تکوین است نه عالم تشریع و در عالم تشریع امکان دارد که شرط بعد از مشروط محقق شود یا سبب بعد از مسبب بیاید، چون اعتباری و بیدالمعتبر است و هیچ محذور عقلی پیش نمی‌آورد. در این مقاله سعی شده با شناخت صحیح مفاهیم حقیقی و اعتباری و احکام وآثار هر کدام حیطة وجودی آنها از یکدیگر متمایز شود و با توجه به نظر حضرت امام که خلط اعتباریات به حقایق را جایز نمی‌دانند مبنای صحیح ارائه گردد.</em>