تحلیل گفتمان عدالت اجتماعی از دیدگاه امام خمینی(س) براساس رویکرد جامعه شناختی ـ معنایی ون لیوون

Abstract

<em>عدالت اجتماعی فلسفة اصلی بعثت پیامبران الهی و هدف اساسی حکومت دینی است. یکی از اصول مکتب سیاسی امام خمینی، نیز موضوع عدالت اجتماعی است. از نظر امام در همة برنامه­های حکومت (قانونگذاری، اجرا و قضا) باید عدالت اجتماعی و حذف شکاف­های طبقاتی و حمایت از قشرهای مستضعف و محروم جامعه مورد توجه باشد به طوری که با رعایت اصل عدالت اجتماعی و نفی هرگونه تبعیض و بی‌عدالتی دیدگاه متوازنی را در باب عدالت توزیعی در حوزة اقتصاد مطرح ساخت. </em> <em> این تحقیق با روش تحلیل زبان شناختی گفتمان به بررسی عدالت اجتماعی در بیانات امام از </em><strong><em>صحیفه</em></strong><em> <strong>امام</strong> </em><em>می­پردازد. پرسش­های اساسی این پژوهش عبارت است از اینکه در کلام امام برای تقویت گفتمان عدالت­محور از چه راهکارهای زبان­شناختی استفاده شده است؟ برای پاسخ به این سؤال از روش تحلیل گفتمان و بر پایة چهارچوب نظری ون لیوون استفاده شده و مؤلفه­های جامعه­شناختی معنایی همانند طرد و جذب که شامل تعیین نقش، تعیین نوع اشاره و تعیین ماهیت است به کار گرفته شده است.</em> <em> یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که در کلام امام، عناصر زبان­شناختی تعیین نوع اشاره و تعیین نوع ماهیت بالاترین فراوانی را دارد و از مؤلفه­های حذف و جذب بیشترین فراوانی را مؤلفة جذب دارد و شاخص‌ترین مؤلفه مشخص سازی در انسان­نمایی عنصر پیوند دهی است.</em>