درآمدی بر روش‌شناسی‌ مناسب آینده‌پژوهی با رویکرد دفاعی

Abstract

آینده‌‏پژوهی دفاعی، دانش و معرفت پاسداری و ساخت آینده، به شیوه‌‏ای آگاهانه، فعال و پیش‏دستانه است تا در بستری امن، اهداف و آرمان‏های یک ملت محقق شود. بر همین اساس شناخت صحیح و جامع روش‌ها و فنون آینده‌پژوهی و گزینش مطلوب آنها برای پاسداری از آینده، در اولویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. مقاله حاضر تلاش دارد تا با تبیین روش‌شناسی‌های آینده‌پژوهی، مناسب‌‌ترین روش‌شناسی موجود (و نه روش) را با رویکرد دفاعی توصیه نماید. بدین منظور با روش تحلیلی به این پرسش پاسخ داده می‌شود که روش‌شناسی‌ مناسب آینده‌پژوهی دفاعی در میان روش‌شناسی‌های هفت‌گانه موجود؛ روش‌شناسی چهاربعدی پوپر با 33 روش است و سپس این روش‌شناسی‌ براساس قابلیت‌ها، ماهیت، افق زمانی، میزان کاربرد، مراحل، تعامل، نوع خروجی‌ها و ترکیب روش‌ها با رویکرد دفاعی بررسی می‌شود. نتیجه این که آینده‌پژوهان دفاعی سپاه پاسداران با بهره‌گیری از داده‌های گسترده و متنوع این روش‌شناسی و نتایج اشاره شده در این مقاله، به میزان قابل توجهی قادر خواهند بود تا سازمان دفاعی خود را در جهت ساخت و پاسداری آینده، یاری رسانند.