مقایسه گفتمان خبری صدای آمریکا و بی‌بی‌سی فارسی درباره پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری

Abstract

پژوهش حاضر در پی مقایسه گفتمان خبری سایت‌های فارسی‌زبان شبکه‌های بی‌بی‌سی و صدای آمریکا در باره انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری است به همین منظور از نظریه‌هایی همچون چارچوب سازی، انگاره سازی، بازنمایی و گفتمان استفاده‌شده است. روش پژوهش تحلیل گفتمان مدل ون دایک است. جامعه موردبررسی، همه خبرهای دو سایت بی‌بی‌سی فارسی و صدای آمریکا فارسی در مورد انتخابات پنجمین دوره خبرگان رهبری در بازه زمانی یک ماه قبل از انتخاباتِ هفت اسفند 1394 و دو هفته بعد از انتخابات است؛ که به روش نمونه‌گیری هدفمند، 10 خبر از وب‌سایت بی‌بی‌سی فارسی و 10 خبر از وب‌سایت صدای آمریکا مورد گفتمان کاوی قرار گرفت.<br /> یافته‌ها نشان می‌دهد متون خبری هر دو پایگاه از لحاظ سبک واژگانی، افراد و نهادهای مطرح‌شده در متن، غیر سازی، استنادها، پیش‌فرض‌ها و تداعی و تلقین‌ها بسیار به هم نزدیک بوده‌اند با این تفاوت که بی‌بی‌سی فارسی بر روی بعضی موضوعات از ‌جمله حذف برخی از خبرگان متمرکز می‌شود و با برنامه‌ریزی از قبل تعیین‌شده عمل می‌کند درحالی‌که صدای آمریکا بعد از به‌وجود آمدن جو و جریان رسانه‌ای وارد صحنه عمل می‌شود. نظام گفتمانی حاکم بر متون خبری این دو پایگاه که به‌طور مشترک و هماهنگ، با پوشش لحظه‌به‌لحظه انتخابات را تعقیب می‌کردند در قبل و بعد از انتخابات مبتنی بر گفتمان‌های «حمایت از یک قطب و مخدوش کردن قطب دیگر» و «دوقطبی سازی انتخابات» بوده که در نهایت این گفتمان‌ها در راستای گفتمان «تقابل با نظام جمهوری اسلامی» است.