عناصر سینمای پست‎مدرن در فیلم "باز هم سیب داری؟"

Abstract

پست مدرنیسم در اواخر قرن بیستم در آثار لیوتار، نیچه، فوکو، بوردریار و دریدا توسعه یافت. این گفتمان مفاهیم روشنگری و علم را به چالش می کشد. پست‎مدرنیسم دستیابی به حقیقت و شناخت علمی از جهان را غیر ممکن می‎داند. این گفتمان به هنر و سینما راه یافته و منجر به خلق فیلم‎های پست‎مدرن شده است. پژوهش حاضر با هدف شناخت عناصر سینمای پست‎مدرن در فیلم «باز هم سیب‎ داری؟» به کارگردانی بایرام فضلی انجام شده است. در قسمت‎های نظری این مقاله مفاهیم پست‎مدرنیسم و سینمای پست‎مدرن بررسی شده‎اند. به منظور دستیابی به هدف پژوهش از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. واحد تحلیل این تحقیق صحنه است و جامعۀ آماری این پژوهش را 90 صحنۀ فیلم «باز هم سیب‎ داری؟» تشکیل می‎دهند که کل‎شماری شده‎اند. داده‎های حاصل از این تحقیق وارد نرم‎افزار Spss شده‌اند و نتایج آنها در قالب جداول توصیفی و با استفاده از نظریۀ «بینامتنیت» و «افول فراروایت‎ها» تحلیل شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‎دهد «باز هم سیب داری؟» فیلمی پست‎مدرن است که قهرمان به معنای کلاسیک در آن وجود ندارد. این فیلم مخاطب را در موقعیت کوچ‎روی قرار می‎دهد و او را در داستان‎گویی سهیم می‎کند، فیلم فضایی شبه سوررئال دارد و از واقع‎گرایی فاصله می‎گیرد. «باز هم سیب داری؟» با صحنه‎های هجوآمیز بیانگر فروپاشی ارزش‎هاست و سوژۀ کنشگر و آگاه و امکان آزادی و رهایی انسان را نفی می‎کند.