نحوه کاربرد مولفه‌های جامعه شناختی - معنایی در هویت دهی به کارگزاران اجتماعی در روزنامه‌های داخلی و خارجی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران

Abstract

اساس تحلیل گفتمان انتقادی، بیان نحوه بازنمود رخداد‌های سیاسی و اجتماعی در زبان است و هدف آن مشخص سازی ایدئولوژی های فرهنگی و اجتماعی است که پایین تر از سطح کاربرد آگاهانه هستند و در همه اشکال زبانی که مردم استفاده می کنند، جای میگیرند.در این زمینه ون لیوون (1996) با معرفی مولفه‌هایی جامعه شناختی- معنایی، الگویی را برای تحلیل متن ارائه کرده است. این پژوهش بر آن است تا در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی و بر اساس الگوی مذکور، بهره‌گیری از چهار مؤلفه‌ی تشخص بخشی، تشخص زدایی، پیوند دهی و تفکیک کردن را در گزیده‌ای از عناوین روزنامه‌های داخلی و خارجی پیرامون برنامه‌ی هسته‌ای ایران در سال 1390 تحلیل کند تا به این سوال پاسخ دهد که آیا این دو گروه از روزنامه‌ها از مولفه‌های مذکور در بازنمایی کارگزاران در برنامه هسته‌ای ایران بهره می‌برند و آیا تفاوتی در این بهره‌گیری وجود دارد. بدین منظور 242 عنوان از دو روزنامه داخلی کیهان و ایران و دو روزنامه خارجی واشنگتن‌پست و گاردین انتخاب و به شکلی تحلیلی ـ توصیفی بررسی شد. نتایج تحلیل نشان می‌دهد که هر دو گروه از روزنامه‌ها از مولفه‌های مذکور جهت نقش دهی و بازنمایی کارگزاران استفاده کرده‌اند اما این امر به شکلی متفاوت و کاملا هدفمند انجام شده است.