اثربخشی آموزش خودتعلیمی کلامی بر علایم نقص توجه/بیش فعالی و تعلل ورزی تحصیلی نوجوانان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی

Abstract

مقدمه و اهداف خودتعلیمی کلامی یکی از درمان­های شناختی مناسب برای کودکان است، با این حال اثربخشی آن، به ویژه در بین نوجوانان و مشکلاتی چون نقص توجه و تعلل­ورزی در بین این گروه چندان مورد توجه قرار نگرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خودتعلیمی کلامی بر علائم نقص توجه/بیش­فعالی و تعلل­ورزی نوجوانان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش­فعالی بود. مواد و روش ­ها در قالب یک طرح نیمه­آزمایشی پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل 16 نوجوان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش­فعالی از بین مراجعان مراکز روانپزشکی و درمانی شهر تبریز و با توجه معیارهای ورود انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه­های آزمایش و کنترل جایگزین شدند (هر گروه 8 نفر). پرسش­نامه علائم مرضی کودک (CSI-4) و آزمون تعلل­ورزی تحصیلی سواری بر روی هر دو گروه اجرا شد و سپس نوجوانان گروه آزمایش در 10 جلسه هفتگی انفرادی آموزش خودتعلیمی شرکت کردند، در حالی که گروه کنترل در این مدت هیچ مداخله­ای دریافت نکردند و سپس ابزارهای پژوهش مجددا بر روی همه نفرات اجرا شد. یافته­ ها نتایج تحلیل کواریانس مربوط به اثربخشی آموزش خودتعلیمی کلامی نشان داد که تاثیر این مداخله بر نقص توجه و بیش­فعالی/تکانشگری معنادار بوده و توانسته این علائم را کاهش دهد. همچنین طبق یافته­های مربوط به اثربخشی خودتعلیمی کلامی بر تعلل­ورزی حاکی نشان داد که نمرات شرکت­کنندگان در تعلل­ورزی عمدی، ناشی از خستگی و بی­برنامگی و نمره کل تعلل­ورزی در مرحله پس از مداخله کاهش یافته است. نتیجه­ گیری یافته ­های تحقیق حاضر حاکی از این است که خودتعلیمی کلامی مداخله­ای موثر و مطلوب برای درمان علائم نقص توجه و بیش­فعالی و همچنین کاهش تعلل­ورزی در بین این نوجوانان است.