وهابیت در سفرنامه دومینگو بادیا ای لبلیچ (علی بیک عباسی) ، خاورشناس اسپانیایی

Abstract

از سال‌های پایانی سده هجدهم میلادی همزمان با افزایش سفرهای خاورشناسان در شبه جزیرة عربی، شکل‌گیری و رشد وهابیت و ظهور قدرت آل سعود زمینة تازه‌ای برای کنجکاوی آنان به وجود آورد. در این دوران، شبه جزیرة عربی شاهد ورود چندین خاورشناس اروپایی بود که در آثار خود اطلاعاتی دربارة این فرقة تازه تأسیس به مخاطبان اروپایی خود ارائه می‌کردند. مطالعة نگاشته‌های این خاورشناسان دربارة وهابیت، از یک سو برای شناخت گفتمان خاورشناسی و رویکرد آن به پدیده‌های جوامع اسلامی و از سوی دیگر برای شناخت بیشتر جریان وهابیت مفید خواهد بود.<br /> در این نوشته، به معرفی کتاب «سفرنامه علی بیک» )‌Travels of Ali Bey)،‌ اثر خاورشناس اسپانیایی دومینگو بادیا ای لبلیچ Domingo Badia y Leblich و بازخوانی بخش‌هایی از آن، که به شرح تاریخ و عقیدة وهابیت و توصیف وهابیان اختصاص دارد، پرداخته خواهد شد. سفرنامة او یکی از نخستین متن‌های موجود دربارة وهابیت از دیدگاه یک اروپایی و شامل اطلاعاتی دربارة زندگی و عقاید وهابیان، تاریخ سیاسی آل سعود در دورة نخست حکومت خود و شرایط سیاسی و اجتماعی حجاز در سال 1221 قمری/ 1807 میلادی است.