تاثیر عوامل اقلیمی آب و هوایی بر روند بیماری سالک در مشهد طی دو دهه گذشته (1392-1371)

Abstract

<strong>مقدمه</strong><br />لیشمانیوز یک بیماری عفونی انگلی است که توسط تک یاخته ای به نام <em>لیشمانیا</em> ایجاد می شود. دارای سه شکل بالینی جلدی(سالک)، جلدی- مخاطی و احشایی(کالا-آزار) است. شیوع و بروز بیماری سالک تحت تاثیر عوامل مختلفی است که مهم ترین آن عوامل اقلیمی(آب و هوائی ) می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت کنونی لیشمانیوز جلدی در شهر مشهد به عنوان یکی از کانونهای مهم این بیماری و اثر عوامل زیستی آب و هوایی در شیوع این آن در بیست سال گذشته می باشد.<br /><strong>روش کار</strong><br />در این مطالعه اپیدمیولوژیکی، اطلاعات مربوط به بیماران مبتلا به لیشمانیوز جلدی از مراکز بهداشتی درمانی پنجگانه دانشگاه علوم پزشکی مشهد جمع آوری شد. همچنین داده های اقلیمی( آب و هوایی ) از اداره هواشناسی اخذ شد. داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل و آزمون همبستگی پیرسون آنالیز گردید.<br /> <strong>نتایج</strong><br />تعداد 68958 مورد لیشمانیوز جلدی در طول 22 سال (1992-2014) در مراکز بهداشتی درمانی مشهد تشخیص داده شدند که بالاترین موارد ابتلا در میان بیمارانی مشاهده گردید که در طول فصل سرد هر سال به این مراکز تشخیصی مراجعه کرده بودند. ارتباط معنی داری بین ساعات آفتابی، سرعت باد و لیشمانیوز جلدی مشاهده نشد، اما همبستگی قابل توجهی بین میزان بارش، دمای فصلی، رطوبت و میزان شیوع بیماری، مشاهده گردید. بالاترین تعداد موارد بیماری در طول 20 سال گذشته در سالهای 1380-1381 مشاهده شد. روند بیست ساله نمودار هیستوگرام بیماری نشان دهنده توزیع فراوانی لیشمانیوز جلدی از نوع آنتروپونوتیک در شهر مشهد می باشد.<br /><strong>نتیجه گیری</strong><br />عوامل اقلیمی تاثیر نسبی در شیوع لیشمانیازیس جلدی آنتروپونوتیک در این شهر دارد و بیشترین تعداد بیماران، در منطقه حاشیه شهر ساکن بودند که این مناطق دارای جمعیت حساس، خدمات شهری کم، ساخت و سازهای جدید و مخازن بیماری می باشد.