بررسی تاریخچه ذخایر ماهیان خاویاری قبل و پس از انقلاب اسلامی

Abstract

دریای خزر، بزرگترین دریاچه جهان، به لحاظ جغرافیایی و تاریخی از دیرباز در موقعیت ممتازی قرار داشـته اسـت. ماهیان خاویاری از ارزشمندترین موجودات دریاچه خـزر محـسوب مـی‌شـوند و خاویـار دریای خزر از دیرباز مورد توجه جهانیان بـوده اسـت. در این تحقیق به بررسی سیاست‌های مدیریتی ماهیان خاویاری قبل و پس از انقلاب اسلامی پرداخته شد. نتایج نشان داد که پیش از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی هیچگونه نظارت مدیریتی و حاکمیتی بر دریای خزر وجود نداشته و تصمیم گیری توسط اتحاد جماهیر شوروی بوده و پس از فروپاشی شوروی و تقـسیم آن بـه جمهـوری‌هـای مختلـف ناهماهنگی های مدیریتی زیادی در این حوزه صورت گرفته است. این تحول به برآمدن مسائل جدیدی منجر شده که از جمله می توان به کاهش چشم گیر ماهیان خاویاری اشاره نمود. در این بین تنها جمهوری اسلامی ایران رسالت اخلاقی-زیست محیطی خود را به نحو احسن اعمال کرده و بازسازی ذخایر این ماهیان ارزشمند را شدت بخشیده است. بررسی آمار صید ماهیان خاویاری نشان می‌دهد که در سال-های اخیر تنها وضعیت ذخایر تاس‌ماهی ایرانی بهتر از ذخایر سایر تاس‌ماهیان بوده و 4 گونه دیگر بـا کـاهش فـوق العـاده‌ای مواجـه شـده است. پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، فعالیتهای چشمگیری در این حوزه صورت گرفته است از جمله: بازسازی ذخایر و رهاسازی بچه ماهیان به دریا، پرورش ماهیان خاویاری در آبهای نامتعارف داخلی و در قفس، افزایش مراکز تحقیقاتی و دانشگاهها با رویکرد مدیریت ذخایر ماهیان خاویاری و معرفی گونه با ارزش تاس ماهی ایرانی.