تخمین رواناب با استفاده از روش SCS-CN بر اساس سیستم اطلاعات جغرافیایی، مطالعه موردی (شهرستان های شیروان، بجنورد، فاروج، صفی‌آباد و مشکان)

Abstract

پیش­بینی و تعیین رواناب سطحی حوضه‌های آبریز مهم‌ترین فرآیند در مطالعات هیدرولوژی است. متدولوژی سازمان حفاظت خاک آمریکا – شماره منحنی SCS-CN، برای تخمین رواناب، به‌کاربرده می‌شود. این روش، یکی از روش­های بررسی توزیع مکانی رواناب در هیدرولوژی است. در این روش، عامل اصلی مورد استفاده برای محاسبه رواناب، شماره‌ی منحنی است. انتخاب شماره منحنی (CN)، بر اساس کاربری زمین و گروه‌های هیدرولوژیکی خاک (HSG) منطقه مورد مطالعه، صورت می‌گیرد. از آنجایی‌که توزیع فضایی برآورد شماره منحنی، توسط روش‌های معمولی بسیار دشوار و زمان‌بر خواهد بود، روش CN- GIS (سیستم اطلاعات جغرافیایی) برای حوضه‌های آبریز شیروان، بجنورد، فاروج، صفی‌آباد و مشکان مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از ترکیب نقشه‌های کاربری زمین و گروه‌های هیدرولوژیکی خاک، شماره منحنی حاصل برای کل حوضه حدود 45 تا 93 با میانگین 78 به دست آمد. متوسط عمق رواناب سالانه با روش SCS-CN برای میانگین بارش از 2 تا 19 اینچ قابل‌تغییر بود. نتایج به‌دست‌آمده با رواناب اندازه‌گیری شده در حوضه همخوانی داشت.