پهنه بندی خطر زمین لرزه با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان سمیرم)

Abstract

زمین­لرزه از جمله بلایای طبیعی به شمار می­رود که هرساله خسارت جانی و مالی بسیاری را به همراه دارد. امروزه با پیشرفت علم و فنّاوری، زمینه­های مناسبی برای شناخت و کاهش این خطرات طبیعی فراهم شده است. در این راستا می­توان اطلاعات جغرافیایی را همگام با ابزار پشتیبانی تصمیم به‌منظور ارزیابی خطر زمین­لرزه بکار برد. این پژوهش به‌منظور بررسی میزان تأثیر عوامل مختلف در ایجاد پدیده زمین­لرزه و پهنه­بندی خطر وقوع زمین­لرزه در بخش مرکزی شهرستان سمیرم انجام گرفت. برای رسیدن به این هدف با به‌کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی عوامل مورد بررسی به‌صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تأثیر آن­ها است محاسبه شده است. با توجه به مقادیر کمی وزن هر یک از عوامل، نقشه وزنی هر عامل تهیه و در نهایت اقدام به تهیه نقـشه پهنـه­بندی خطر زمین­لرزه با استفاده از لایه­های وزنی و ضریب وزنی مربوط به هر یک از عوامل شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است که روش تحلیل سلسله مراتبی به دلیل استوار بودن بر مبنای مقایسه­های زوجی موجب سهولت و دقت در انجام محاسبه­های لازم و ارائه نتایج به دلیل دخالت دادن تعداد زیادی از عوامل در مقایسه با سایر روش­های پهنه­بندی خطر زمین­لرزه است. نتایج نشان داد که در مدل تحلیل سلسله مراتبی حدود 72/49 درصد حوضه در پهنه­های با خطر بالا و خیلی بالا قرار می­گیرد.