تعیین طول دوره رویش بالقوه در برخی از نواحی شمال غرب کشور

Abstract

تاریخ‌های آغاز و خاتمه یخبندان بر مبنای دمای کمینه دیدبانی شده در پناهگاه هواشناسی (دماهای کمینه کمتر یا مساوی صفر درجه) برای 20 ایستگاه همدیدی (سینوپتیک) در برخی از نواحی استان‌های زنجان، قزوین، تهران، قم، آذربایجان غربی و شرقی در دوره مشترک 13 ساله تعیین و یخبندان های فرارفتی با بررسی مقادیر فراسنج‌های جوی در ساعات دیدبانی و در برخی با کمک نقشه های همدیدی از یخبندان های تابشی تفکیک شده‌اند. در این بررسی درصد رخداد اولین یخبندان های پائیزه و آخرین یخبندان های بهاره برحسب نوع یخبندان در دوره مشترک تعیین شده است. طول فصل رشد بالقوه که به صورت مدت زمان بین آخرین یخبندان فرارفتی بهاره و اولین یخبندان فرارفتی پاییزه تعریف می شود (طول دوره رویش فرارفتی)، محاسبه و نشان داده شد که در مقایسه با فصل رشدی که با محاسبه فاصله زمانی از آخرین رخداد دمای صفر درجه سلسیوس یا کمتر در بهار تا اولین رخداد دمای صفر یا کمتر در پاییز (طول دوره رویش تابشی- فرارفتی) تعیین می شود، طولانی تر است که این مقدار از 65 روز در سراب تا 5 روز در تبریز تغییر می‌کند. با توجه به نتایج به دست آمده و بررسی موقعیت مکانی و نوع محصولات زیر کشت، برآورد قابلیت اجرای عملیات محافظت از یخبندان برای محصولات کشاورزی در مناطق مورد مطالعه و رسیدن به فصل رشد بالقوه، امکان پذیر می‌شود.