پهنه بندی دماهای کمینه و بیشینه در ایران به روش رگرسیون چند متغیره

Abstract

دما اثرات انکارناپذیری بر فعالیت های انسانی و فرآیندهای طبیعی می گذارد. با توجه به گستردگی و تنوع آب و هوایی ایران و پراکندگی مکانی و نوسانات دمایی در گستره ایران، شناخت پهنه های دمایی مختلف در ایران در سیاست گذاری بخش های مختلف صنعت، عمران و کشاورزی یک ضرورت می باشد. به دلیل تنوع اقلیمی کشور و به تبع آن احتمال وقوع گرادیان های دمایی مختلف، در این مطالعه بررسی روابط دمای کمینه و بیشینه به تفکیک در 6 منطقه اگروکلیمایی کشور انجام گرفت. آمار دمای حداقل و حداکثر در 184 ایستگاه سینوپتیک کشور( از سال 2002 تا 2016) استفاده شد. الگوی مورد استفاده برای استخراج ارتفاع نواحی (در سطح کشور) با استفاده از داده های مدل رقومی ارتفاع از محصولات ماهواره SRTM و با دقت 90 متر مورد استفاده قرار گرفت.با استفاده ازنرم‌افزار SPSS آنالیز رگرسیون چند متغیره گام به گام انجام شد. از داده های دمای بیشینه و کمینه به عنوان متغیر وابسته و داده های ارتفاع، طول و عرض جغرافیایی، به عنوان متغییر مستقل در تحلیل رگرسیون استفاده به عمل آمد و رابطه مستقلی برای برآورد دمای بیشینه و کمینه ایجاد شد. مشاهده شد معادلات رگرسیونی برای مدل سازی آماری دمای بیشینه عملکرد بهتری نسبت به دمای کمینه داشته اند. معادلات به دست آمده در هر ناحیه برای کل ناحیه و بافر پیرامونی اعمال گردیند و در نهایت با کنار هم قرار گرفتن نواحی و میانگین گیری از مناطق بافر، نقشه های دمای ماکزیمم و مینیمم برای کل کشور ایجاد شدند.