شناسایی و تحلیل همدیدی- دینامیکی الگوهای جوی سیلاب آبان 1394 در استان‌های ایلام و لرستان

Abstract

سیل آبان 1394 استان ایلام و لرستان در 100 سال اخیر بی‌سابقه بوده که تخریب گسترده منازل و زیرساخت‌های شهری و جان باختن 6 نفر را به همراه داشته است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی و تحلیل الگوهای گردشی سیلاب استان ایلام و لرستان در آبان ماه سال 94 است. برای تحلیل همدیدی رابطه الگوهای گردشی با بارش سیلابی ایلام و لرستان از داده‌ها روزانه بارش 12 ایستگاه سینوپتیک منتخب دو استان ایلام و لرستان، نقشه‌های سطح زمین تا 500 هکتوپاسکال، وزش رطوبتی و امگا برای روزهای27 اکتبر تا 1 نوامبر 2015 مورد استفاد شده است. نتایج نشان داد که ناوه عمیق تحت تأثیر دریای عرب و دریای سرخ تقویت شده و تا شمال کشور عراق و مرزهای غربی ایران گسترش یافته و باعث تقویت سامانه کم‌فشار مستقر در مرزهای غربی ایران شده است. از یک سو چرخندهای مدیترانه‌ای به قلمرو ایران وارد شده و از سوی دیگر استقرار واچرخند بر روی دریای عرب سبب برقراری جریان قطاع گرم و مرطوب به قطاع گرم سامانه‌های بارانزا و احیای آن شده است. همزمان با این وضعیت پرفشار مستقر بر روی ارتفاعات البرز و دشت‌های میانی کشور باعث کندی حرکت سامانه ناپایدار و ماندگاری بیشتر این سامانه شد. فرود دریای سرخ با استقرار در تراز میانی جو همراه بوده و امکان صعود عمیق و تشکیل ابر و بارش را فراهم کرده و ایجاد بارش‌های سیل‌آسا در غرب را به همراه داشته است. بیشترین حجم بارش سامانه مذکور در روز دوم فعالیت بوده که با توجه به ویژگی‌های فوق و شرایط همرفتی شاهد بارش سنگین و وقوع سیل که در نوع خود بی‌سابقه بوده‌ایم. در مورخ 7/8/94 میزان4/188 میلی‌متر بارندگی در طی 8 ساعت گزارش شده است.