بررسی تحمل به شوری دو ژنوتیپ انتخابی انار (Punica granatum) در مقایسه با رقم رباب نیریز

Abstract

<strong> </strong><br /> <strong>به­منظور</strong><strong>ارزیابی</strong><strong>اثر تنش شوری بر برخی از ویژگی­های رشدی</strong><strong>ژنوتیپ­های</strong><strong>انتخاب شده انار از مناطقی با آب و خاک شور</strong><strong>، </strong><strong>آزمایشی به­صورت فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفی</strong><strong>با</strong><strong>دو</strong><strong>عامل</strong><strong>ژنوتیپ</strong><strong> و رقم</strong><strong>درسه</strong><strong>سطح </strong><strong>(</strong><strong>'</strong><strong>پوست سیاه اردکان</strong><strong>‘، '</strong><strong>چاه افضل</strong><strong>‘</strong><strong>و </strong><strong>'</strong><strong>رباب نیریز</strong><strong>‘) </strong><strong>و شوری آب آبیاری درپنج سطح (یک، سه، پنج، هفت و نه </strong><strong>دسی­زیمنس</strong><strong>بر­متر)، و</strong><strong> با چهار تکرار </strong><strong>در سال 1397-1396 </strong><strong>در سایت مرکز ملی تحقیقات شوریایران انجام شد.</strong><strong>نتایج </strong><strong>نشان داد که نوع ژنوتیپ و سطوح شوری بر تغییرات صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و غلظت عناصر غذایی مؤثر است. در تمامی ژنوتیپ­های مطالعه شده با افزایش سطح شوری،</strong><strong>شاخص­های مورد مطالعه شامل ارتفاع شاخه، قطر شاخه، تعداد برگ کل، درصد برگ­های سبز، وزن تر و خشک اندام هوایی، محتوی آب نسبی، شاخص کلروفیل، کلروفیل </strong><strong>a</strong><strong>، </strong><strong>b</strong><strong> و کل، کاهش و درصد برگ­های نکروزه کاهش یافت. درحالیکه درصد</strong><strong>برگ­های ریزش یافته، نسبت وزن تر ریشه به وزن تر اندام هوایی، درصد نشت یونی، درصد سدیم، درصد کلر، و نسبت سدیم به پتاسیم برگ­ها افزایش یافتند، ولی میزان کاهش و افزایش در صفات اندازه­گیری شده در بین ژنوتیپ­های مطالعه شده با یکدیگر اختلاف معنی­داری داشتند. در سطح شوری هفت </strong><strong>دسی­زیمنس </strong><strong>بر­متر، در </strong><strong>ژنوتیپ­های 'چاه افضل‘ و 'رباب نیریز</strong><strong> به ترتیب برگ­های نکروزه (3% و 6/5%)، برگ­های ریزش یافته (05/1% و 83/4%)، نشت یونی (95/3% و 60/8 %)، سدیم (31/0% و 67/0%)، کلر (13/0% و 43/0%)، پتاسیم (64/0% و 27/0%)، و نسبت سدیم به پتاسیم (12/0 و 64/0 واحد) نسبت به گیاهان شاهد (سطح شوری 1 دسی­زیمنس بر متر) افزایش یافتند. درحالیکه، برگ­های سبز (06/4% و 43/10%)، تعداد برگ کل (62/2% و 4/12%)، رطوبت نسبی (68/5% و 77/9%) و کلروفیل کل (13/5% و 56/14%) به ترتیب در </strong><strong>ژنوتیپ­های 'چاه افضل‘ و ' رباب نیریز ‘</strong><strong>نسبت</strong><strong> به گیاهان سطح شوری یک دسی­زیمنس بر متر </strong><strong>)</strong><strong>شاهد</strong><strong>(</strong><strong> کاهش یافتند.</strong><strong>دراین</strong><strong>تحقیق در مجموع، </strong><strong>ژنوتیپ‌های 'چاه افضل‘ و ' رباب نیریز ‘ به­ترتیب </strong><strong>به­عنوان متحمل­ترین و حساس­ترین ژنوتیپ­ها به شوری انتخاب شدند. ژنوتیپ چاه افضل با حفظ خصوصیات رشدی خود و افزایش جذب پتاسیم در مقابل سدیم توانست به خوبی شوری تا هفت دسی­زیمنس بر متر را تحمل نماید.</strong>