ارزیابی فنی و هیدرولیکی قطره‌چکان‌ها و بررسی کارآیی سامانه‌ی آبیاری قطره‌ای زیرسطحی در کشت نیشکر

Abstract

<strong>برای اطمینان از کارکرد بهینه‌ی سامانه‌های آبیاری قطره‌ای، باید به‌صورت دوره‌ای عملکرد آن‌ها را مورد ارزیابی قرار داد. این پژوهش،</strong><strong>با</strong><strong>هدف</strong><strong>ارزیابی</strong><strong>فنی و هیدرولیکی</strong><strong>سامانه</strong><strong>آبیاری</strong><strong>قطره­ای</strong><strong>زیرسطحی روی گیاه نیشکر</strong><strong>در</strong><strong>ایستگاه پژوهشی مؤسسه تحقیقات و آموزش نیشکر خوزستان،</strong><strong>در</strong><strong>سال­های زراعی</strong><strong>96-1395 و 97-1396،</strong><strong>انجام</strong><strong>شد.</strong><strong>بدین</strong><strong>منظور،</strong><strong>چهار</strong><strong>لترال</strong><strong>(ابتدایی،</strong><strong>یک­سوم،</strong><strong>دو­سوم</strong><strong>و</strong><strong>انتهایی)، انتخاب</strong><strong>و روی</strong><strong>هر</strong><strong>لترال</strong><strong>چهار</strong><strong>قسمت</strong><strong>ابتدایی،</strong><strong>یک</strong><strong>­</strong><strong>سوم،</strong><strong>دو­سوم</strong><strong>و</strong><strong>انتهایی</strong><strong>مشخص</strong><strong>شد. سپس،</strong><strong>به</strong><strong>­</strong><strong>مدت</strong><strong>سه</strong><strong>دقیقه،</strong><strong>حجم</strong><strong>آب</strong><strong>خروجی</strong><strong>در</strong><strong>هر</strong><strong>نقطه</strong><strong>اندازه­گیری و پارامترهای ارزیابی سامانه محاسبه شد.</strong><strong>نتایج ارزیابی قطره‌چکان‌ها در آزمایشگاه نشان</strong><strong>داد</strong><strong>که ضریب</strong><strong>تغییرات ساخت</strong><strong> (</strong><strong>Cv</strong><strong>)</strong><strong>،</strong><strong>ضریب­یکنواختی </strong><strong>(</strong><strong>Cu</strong><strong>)</strong><strong>و</strong><strong>یکنواختی پخش</strong><strong>(</strong><strong>Eu</strong><strong>)،</strong><strong> به­ترتیب 15% ، 90% و 84 درصد و مقادیر توان </strong><strong>x</strong><strong> و ضریب </strong><strong>k</strong><strong> در معادله دبی- فشار به­طور میانگین به‌ترتیب 043/0- و 41/2 بود. میانگین مقادیر ضریب یکنواختی (</strong><strong>Cu</strong><strong>)،</strong><strong>یکنواختی </strong><strong>­</strong><strong>پخش</strong><strong>(</strong><strong>Eu</strong><strong>)</strong><strong>، ضریب تغییرات دبی </strong><strong>(</strong><strong>Vqs</strong><strong>)</strong><strong> و ضریب یکنواختی­ آماری </strong><strong>(</strong><strong>Uqs</strong><strong>)</strong><strong>، طی دو فصل زراعی، به­ترتیب 2/89%، 8/87%، 3/10% و 7/89 درصد بود که بر اساس این نتایج، عملکرد سامانه به­طور کلی در محدوده خوب قرار می­گیرد. همچنین، با اندازه­گیری فشار در نقاط مختلف سامانه در اواسط فصل زراعی دوم، شاخص­های ارزیابی </strong><strong>ASAE</strong><strong>شامل </strong><strong>Vqs</strong><strong>، </strong><strong>Uqs</strong><strong>،</strong><strong> ضریب تغییرات فشار</strong><strong>Vhs)</strong><strong>)</strong><strong> و عملکرد کلی قطره­چکان­ها </strong><strong>(</strong><strong>Vpf</strong><strong>)،</strong><strong> به­ترتیب 9%، 91%، 25% و 13 درصد بودند. به این ترتیب، سامانه‌ آبیاری مورد مطالعه از نظر عملکرد کلی قطره­چکان­ها و یکنواختی توزیع، در محدوده نسبتاً خوب و خوب قرار گرفت.</strong>