اثر مقدار آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی سویا (Glycine max L) رقم هابیت

Abstract

<strong>به‌منظور</strong><strong>بررسی</strong><strong>تأثیر</strong><strong>مقدار آبیاری</strong><strong>بر</strong><strong>خصوصیات</strong><strong>کمی</strong><strong>و</strong><strong>کیفی </strong><strong>سویا</strong><strong>، آزمایشی در</strong><strong>قالب</strong><strong>طرح بلوک</strong><strong>‌</strong><strong>های</strong><strong>کامل</strong><strong>تصادفی</strong><strong>با</strong><strong>سه تکرار</strong><strong>در</strong><strong>کرمانشاه، در تابستان 1394</strong><strong>اجرا</strong><strong>شد</strong><strong>.</strong><strong> تیمارهای مورد مطالعه شامل هشت تیمار 100%</strong><strong>(</strong><strong>T1</strong><strong>)</strong><strong>، 120% </strong><strong>(</strong><strong>T2</strong><strong>)</strong><strong>، </strong><strong>(</strong><strong>T3</strong><strong>)</strong><strong> 80% و</strong><strong> (</strong><strong>T4</strong><strong>)</strong><strong> 60% نیاز آبی در تمام مراحل رشد گیاه و </strong><strong>(</strong><strong>T5</strong><strong>)</strong><strong> 80% و</strong><strong> (</strong><strong>T6</strong><strong>)</strong><strong> 60% نیاز آبی در مرحله رشد رویشی و همچنین و </strong><strong>(</strong><strong>T7</strong><strong>)</strong><strong>80% و </strong><strong>(</strong><strong>T8</strong><strong>)</strong><strong> 60% نیاز آبی در مرحله رشد زایشی بود که در مورد تیمارهای </strong><strong>T5</strong><strong>، 6</strong><strong>T</strong><strong> ،</strong><strong>T7</strong><strong>،</strong><strong> و </strong><strong>T8</strong><strong> در خارج از دوره‌های مزبور، مقادیر آبیاری برابر تیمار 100% یا شاهد</strong><strong> (</strong><strong>T1</strong><strong>)</strong><strong> اعمال شد.</strong><strong> در</strong><strong>پایان رشد،</strong><strong>برخی</strong><strong>خواص</strong><strong>هندسی</strong><strong>و</strong><strong>ثقلی</strong><strong>مربوط</strong><strong>به دانه شامل</strong><strong>طول،</strong><strong>عرض، سطح، محیط، نسبت طول به عرض، کرویت، فاصله مرکز ثقل تا محل تقاطع طول و عرض </strong><strong>با استفاده از مدل </strong><strong>Smartgrain</strong><strong>و همچنین اجزای عملکرد شامل شاخص سطح برگ، تعداد غلاف‌های پر و خالی، وزن و تعداد دانه‌ها، وزن خشک و ارتفاع گیاه اندازه‌گیری و مورد بررسی قرار گرفت. </strong><strong>ن</strong><strong>تایج</strong><strong>نشان</strong><strong>داد که آبیاری بر</strong><strong>کلیه</strong><strong>صفات</strong><strong>مورد</strong><strong>مطالعه</strong><strong>به‌جز ضریب دایرگی و فاصله بین مرکز ثقل دانه و محل تقاطع طول و عرض دانه</strong><strong>معنی‌دار</strong><strong>بود. </strong><strong>بر این اساس، حساس‌ترین مرحله به تنش آبی مرحله گلدهی و اعمال تنش 60 درصد نیاز آبی در کل دوره رشد گیاه شناسایی شد. بیشترین بهره‌وری آب هم در عملکرد دانه و هم در عملکرد روغن در تیمار 120 درصد حاصل شد. و تیمار اعمال تنش 80 درصد نیاز آبی در مرحله رشد رویشی بعد از تیمار 120 درصد بیشترین بهره‌وری آب در عملکرد روغن و دانه را داشت. بطور کلی نتایج بدست آمده نشان می‌دهد در صورت نیاز به اعمال کم آبیاری به گیاه سویا بهتر است این کم آبیاری در مرحله رشد رویشی و به میزان 20 درصد نیاز آبی (80 درصد تأمین نیاز آبی) باشد.</strong>