نگاهی به ظرائف ساختار صرفی اوزان جمع در قرآن کریم

Abstract

از وجوه زیبایی آیات قرآن کریم، گزینش ساختار و وزن صرفی مناسب برای الفاظ است. این ساختارها و اوزان متنوّع، همگی در راستای اغراض بلاغی ویژه و در نهایت دقّت و زیبایی قرار گرفته‌اند که شناخت آن، جنبه‌هایی از اعجاز آیات را روشن می‌نماید. واژگان جمع‌ در قرآن از جمله مواردی است که بر آن اوزان صرفی متنوّعی شاهدیم که هر یک در جایگاه مناسب خود به کار رفته و امکان جابه‌جایی آن وجود ندارد. با بررسی این اوزان و مقایسه آن‌ها با یک‌دیگر، می‌توان به ظرائف کاربرد آن‌ها پی‌برد.<br /> در مقاله حاضر با تأمّلی بر شماری از واژگان جمع و قالب‌ صرفی آن‌ها، دلایل گزینش این قالب‌ها ذکر گردید. از بررسی حاصل چنین به نظر می‌رسد که ظرافت‌ معنایی، ظرافت آوایی و تناسب با بافت از مهم‌ترین ظرائف قرآن در کاربرد این اوزان است که در شبکه منسجم و منظم آیات جای گرفته‌اند.