پهنه‌بندی مکانی و زمانی هدایت الکتریکی و کل جامدات محلول آب‌های زیرزمینی دشت گیلان

Abstract

در سال­های اخیر، منابع آب زیرزمینی استان گیلان در آبیاری مزارع برنج نقش مهمی داشته اند. هدف این پژوهش، بررسی تغییرات مکانی و زمانی هدایت الکتریکی (EC) و کل جامدات محلول (TDS) آب زیرزمینی دشت گیلان در یک دوره آماری چهار ساله با استفاده از روش­ کریجینگ معمولی است. در این رابطه، نمونه­برداری از آب 130 حلقه چاه شبکه­ پایش آب­های زیرزمینی استان گیلان، در ماه شهریور سال­های 1382 تا 1385 انجام شد. نقشه­های پهنه­بندی با استفاده از نرم افزار ArcGISتهیه شد. این نقشه­ها نشان می­دهد، از نظر میزان TDS، بخش­های غربی استان بدون مشکل (کم­تر از 500میلی­گرم بر لیتر) و بخش­های مرکزی و شرقی دارای TDS متوسط (1000-500 میلی­گرم بر لیتر) می­باشند. بیش­ترین میزان EC آب­های زیرزمینی در استان گیلان در بخش­های مرکزی و مرکزی متمایل به شرق تجمع و همچنین شوری با گذشت زمان(به­جز سال 1384 که علت آن بارندگی زیاد در سال 1383 است) افزایش یافته است. مساحت محدوده­های مختلف EC وTDS در هر سال تعیین شد. میزان هدایت الکتریکی در شرق و برخی قسمت­های دیگر استان گیلان که 23 تا 34 درصد مساحت منطقه مورد بررسی را شامل می­شود بین یک تا 5/1 دسی­زیمنس بر متر است که باعث کاهش عملکرد برخی محصولات زراعی حساس­به شوری نظیر برنج می­شود. حفر بی­رویه­ چاه­های آب همچنین برداشت بیش از حد مجاز می­تواند یکی از دلایل افزایش شوری آب زیرزمینی در مناطق شالیزاری استان گیلان می­باشد.