تاثیر آبیاری محدود در مراحل حساس رشد بر افزایش عملکرد و بهره‌وری آب سه ژنوتیپ سویا در منطقه رشت

Abstract

<strong>به­منظور بررسی اثر آبیاری محدود بر افزایش عملکرد و بهره­وری آب سویا، آزمایشی به­صورت کرت­های خرد­شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال زراعی 1392 و 1393 در رشت اجرا شد. فاکتورها شامل آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل: دو نوبت آبیاری </strong><strong>(I₂)</strong><strong>: </strong><strong>آبیاری در زمان گلدهی و تشکیل غلاف،</strong><strong>سه نوبت آبیاری </strong><strong>(</strong><strong>I₃</strong><strong>):</strong><strong> آبیاری در زمان گلدهی، تشکیل غلاف و در زمان پر شدن دانه‌ها و کشت دیم </strong><strong>(</strong><strong>I₀</strong><strong>)</strong><strong> به­عنوان شاهد، و</strong><strong>سه تیمار ژنوتیپ شامل ویلیامز </strong><strong>(</strong><strong>V₁</strong><strong>)، </strong><strong>L17</strong><strong> (</strong><strong>V₂</strong><strong>)</strong><strong>و هابیت </strong><strong>(</strong><strong>V₃</strong><strong>)</strong><strong>به­عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. در طول مراحل حساس رشد گیاه طبق اعمال تیمارهای آبیاری با توجه به بارش باران و رسیدن رطوبت خاک به حد کافی در منطقه ریشه در سال زراعی 1392 فقط یک نوبت آبیاری </strong><strong>(</strong><strong>I₁</strong><strong>)</strong><strong> صورت گرفت که ارقام ویلیامز و هابیت در مرحله غلاف و ژنوتیپ </strong><strong>L17</strong><strong> در مرحله گل­دهی بود، اما در سال زراعی 1393 با توجه به بارندگی کم­تر تمامی تیمارهای آبیاری اعمال شدند. در زمان رسیدگی کامل، صفات مورد بررسی اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که آبیاری محدود در دو سال زراعی باعث افزایش عملکرد و اجزا عملکرد در ژنوتیپ­های سویا شد. بیش­ترین عملکرد دانه در سال 1392 مربوط به تیمار </strong><strong>I₁V₂</strong><strong>و در 1393 مربوط به تیمار </strong><strong>I₃V₂</strong><strong>به ­ترتیب برابر 4616 و 4198 کیلوگرم در هکتار بود. در سال زراعی 1392 و 1393 ژنوتیپ </strong><strong>L17</strong><strong> نسبت به دو ژنوتیپ دیگر دارای بیش­ترین میانگین عملکرد دانه به­ترتیب با وزن 3932 و 3000 کیلوگرم بر هکتار بود و برای کشت در منطقه رشت مناسب تشخیص داده شد. در دو سال زراعی</strong><strong>1392 و</strong><strong> 1393 بالاترین بهره­وری آب آبیاری به­ترتیب مربوط به تیمار </strong><strong>I₁V₂</strong><strong> و </strong><strong>I₃V₂</strong><strong> به میزان 72/1 و 97/0 کیلوگرم بر متر مکعب بود. </strong>