بازتاب هویت ایرانی در آثار هنری و مواریث فرهنگی

Abstract

دستاوردهای فراوان از آثار و تحقیقات خاورشناسان در زمینه های گوناگونِ علمی، ‌فرهنگی، ادبی و هنری در ارتباط با ایران، گویای این واقعیت است که کشور ایران از گذشته های دور تا سده های اخیر همواره مهد فرهنگ و تمدّن و یکی از چند تمدن محدود جهان باستان بوده است. به بیان هرتسفلد (Herzfeld): «ایران مرکز تمدّن ما قبل تاریخ بوده» و به شهادت باستان شناسان و محقّقانی که در این منطقه کاوش کرده‌اند،‌ ایران در دوره های قدیم و پیش از دورة هخامنشیان، آغاز به کار آفرینش هنری و صنعتی کرده است. در حال حاضر که هویت های ملّی خود به خود و ناخواسته در حال تضعیف هستند و همة کشورها به اجبار به سوی سیاست گذاری جهانی سازی قدرتهای بزرگ جهان گام برمی دارند، حفظ هویت بسیار الزامی است. از آنجا که مهمترین مؤلّفه های هویّتی ما را بستگی جغرافیایی، نژادی، قومی،‌ فرهنگی و زبانی و دینی،‌ ادبی و هنری تشکیل می دهد، باید هرچه بیشتر در پاسداری از آنها کوشید، بویژه زبان که نقش آن از میان سایر عوامل سازندة‌ هویت ملّی بیشتر است، زیرا انتقال فرهنگ هر ملّت به وسیلة‌ زبان آن ملّت صورت می پذیرد. زبان و ادبیات یک جامعه پایة‌ تفکّر و آیینة تاریخ آن جامعه است. هنر پویا و مستمر ایرانی در طول تاریخ در ابعاد و زمینه های گوناگون نیز همواره برای ما حیات بخش و غرورآفرین بوده است، بنابراین، باید جلوه های گوناگون آن را نیز به عنوان مؤلّفه‌های هویتی پاسداری کنیم، زیرا هنرمندان گذشتة‌ ما هم هیچ گاه میراث ملّی خود را فراموش نکردند و با جان و دل درصدد ارتقای آن بودند. آری، جلوه های هویت هنری ما به حدّی زیاد و گسترده است که اگر امروزه قدری به خود آییم و به ریشه های اصیل خود باز گردیم و در جستجوی خویشتن خویش باشیم، مسلّما می توانیم در آینده ای نه چندان دور، هویت اصیل و بومی خود را غرورآفرینانه بازیابیم.