جامعه‌پذیری دانشجویان در فرآیند شهرنشینی و تأثیر آن بر امنیت اجتماعی

Abstract

با گسترش روند شهرنشینی در جوامع جهان سوم مشکلات شهری به تناسب آن بر شهرها تحمیل شده است. یکی از اصلی‌ترین این مشکلات، مردمان شهرنشینی هستند که مرحله ‌گذار فرهنگی را طی نکرده‌اند؛ چرا که با اضمحلال اقتصاد روستا، نیروی کار فاقد مهارت برای مشاغل شهری آزاد شده است که اقتصاد شهر را پناهگاهی برای تأمین نیازهای خود می‌یابد. حال آن‌که این جمعیت مهاجر هنوز از نقطه‌نظر جامعه‌شناسی آمادگی سکونت در شهر را ندارد. امروزه با گسترش سریع مراکز آموزش عالی که تماماً در نقاط شهری قرار گرفته‌اند شاهد آن هستیم که فرهنگ شهرنشینی تحت ‌‌تأثیر نظام آکادمیک قرار گرفته است. در این شرایط دو عملکرد از دانشجویان قابل بررسی است: 1 ــ روند جامعه‌پذیری دانشجویان در نقاط شهری، 2 ــ چگونگی تأثیر دانشجویان در روند جامعه‌پذیری مهاجران به شهرها. در مورد اول می‌توان گفت دانشجو با ورود به شهر محل تحصیل، ابتدا دارای حالت کاوش و جست‌وجو نسبت به فرهنگ شهرنشینان خواهد شد که اگر این روند مثبت باشد در فرآیند جامعه‌پذیری وی تأثیر مطلوبی خواهد داشت و در غیر این‌صورت ممکن است نسبت به وضعیت موجود دچار بی‌تفاوتی شود. درخصوص تأثیر دانشجویان بر فرهنگ‌پذیری ساکنان و خصوصاً مهاجران به شهرها می‌توان گفت جامعه‌پذیری نوعی تلقین عقاید اجتماعی به افراد است که به‌دلیل وجود منطق قوی در مجموعه آکادمیک می‌تواند در انتقال آن به جمعیت مهاجر به شهرها بسیار مؤثر باشد؛ بنابراین شهرهای دانشگاهی کشور بالقوه می‌توانند دارای فرصت یا تهدید برای فرهنگ شهرنشینی خود باشند که مسلماً در صورت نهادینه نشدن هنجارهای شهری در جامعه شاهد بزه‌های مختلف خواهیم بود که نهایتاً امنیت شهر دچار مخاطره خواهد شد. بنابراین به‌عنوان یک راه‌کار پایه برای رسیدن به امنیت پایدار در جوامع شهری، توجه ویژه به جامعه‌‌پذیری دانشجویان پیشنهاد و ارائه می‌شود.