تجربه زیسته‌ی مصرف‌کنندگان مشروبات الکلی با تأکید بر عوامل مؤثر بر مصرف

Abstract

یکی از مهم‌ترین حیطه مطالعاتی در علوم اجتماعی، مطالعه در زمینه انحرافات اجتماعی و شناخت علل و عوامل شکل‌گیری انحرافات در جوامع مختلف است. یکی از انحرافاتی که همواره جوامع مختلف با آن درگیر بوده‌اند گرایش به مصرف مشروبات الکلی خصوصاً در بین دختران و زنان در جوامع است. پژوهش حاضر به دنبال بررسی تجربه زیسته زنان مصرف‌کننده مشروبات الکلی در حوزه شهر قزوین است. این تحقیق با روش کیفی از نوع پدیدارشناسی انجام شده است. گردآوری داده‌ها از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و نمونه‌گیری با روش هدفمند و حداکثر تنوع تا حد اشباع نظری است. مشارکت‌کنندگان تحقیق را زنان مصرف‌کننده مشروب الکلی در شهر قزوین به تعداد 15 نفر تشکیل داده است. پس از پیاده‌سازی مصاحبه‌ها، تحلیل یافته‌ها بر اساس داده‌های متنی و کدگذاری باز و محوری انجام شده است. در این مرحله تعداد 75 مفهوم و 21 زیر مقوله و 8 مقوله اصلی یا مضمون به دست آمد. بر اساس نتایج تحقیق، نگرش و درک مشارکت‌کنندگان از مصرف مشروبات الکلی در دو مقوله اصلی نگرش مثبت و نگرش منفی قابل دسته‌بندی است که: 1- نگرش مثبت شامل زیر مقوله‌های شادی بخشی، درمانگری، عرف انگاری، تفریح و تفنن؛ 2- نگرش منفی شامل زیر مقوله‌های بیماری‌زایی، پرخاشگری و قبیح بودن می‌باشد. همچنین عوامل اثرگذار بر مصرف مشروبات الکلی از دیدگاه مشارکت‌کنندگان در چهار مقوله اصلی؛ شامل گرایش‌های فردی، مناسبت‌های خانوادگی، مناسبت‌های معیشتی و مناسبت‌های اجتماعی_ ارتباطی قابل دسته‌بندی است.