سنجش آسیب‌پذیری کالبدی- اجتماعی شهر از منظر پدافند غیرعامل (مورد مطالعه: محلات منطقه یک کلان‌شهر اهواز)

Abstract

عصر پست متروپلیتن را می­توان عصر آسیب‌پذیری شهر نامید؛ زیرا همسو با پیچیدگی حیات شهری، شهرها در ابعاد مختلف با «مخاطرات طبیعی و بحران‌های تکنولوژیک» از یک‌سو و «بحران‌های اجتماعی- امنیتی» از دیگر سو، روبرو هستند. بدین لحاظ، به‌کارگیری پدافند غیرعامل در منطقه یک کلان‌شهر اهواز (به­دلیل قرارگیری در حوزه میانی شهر و وجود هسته تاریخی، تجاری و درمانی وجود بافت فرسوده گسترده، تراکم بالای ساختمانی، جمعیتی و تمرکز سرمایه) در جهت افزایش ایمنی جانی، مالی و روحی در زمان وقوع بحران‌های انسان­ساز می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه و مطالعات میدانی بوده و مدل به‌کاررفته در این تحقیق، منطق فازی است. همچنین، از عملگر گاما 9/0 در قالب نرم‌افزار (Arc GIS) استفاده ‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که از نظر درصد آسیب‌پذیری، محلات آزادشهر، آخر آسفالت و باغ شیخ، پادادشهر و عبدالحمید به­ترتیب بیش‌ترین میزان را دارا بوده­اند. علت این امر را باید در بافت فرسوده، تراکم بالای جمعیت در سنین پایین و کهن‌سال و همچنین، مقاومت پایین نوع اسکلت بناهای این محلات دانست. در مجموع، بیش از 50 % از بناهای شهری منطقه یک در پهنه آسیب‌پذیری بسیار زیاد و زیاد قرار دارند.