نقش «اولوا بقیه» در تغییرات اجتماعی از منظر قرآن کریم

Abstract

قرآن مجید از یک گروه ویژه به عنوان کارگزاران تغییرات اجتماعی مثبت یاد می‌کند که نقش سرنوشت‌‍‌سازی در نجات جامعه از هلاکت و سقوط دارد. در آیه 116 سوره هود، عنوان «اولوا بقیه» بر چنین گروهی اطلاق شده است. راهکار این گروه در ایجاد تغییرات اجتماعی، مبارزه مستمر با بی‌عدالتی، فساد و جلوگیری از اختلالات فکری و رفتاری مردم و جامعه معرفی شده است. از اهداف مهم این مقاله، بررسی ماهیت وجودی آنان و نقش‌شان در سرنوشت جامعه، رفع مهجوریت از قرآن با توسعه مفاهیم قرآنی و زمینه‌سازی برای به کارگیری توصیه‌های آن در جامعه و همچنین شناخت و معرفی الگوهای قرآنی همچون «اولوا بقیه» برای مردم می‌باشد. دست‌یابی به مفهومی نو همچون «دارندگان حیات»؛ مصداق اتم مانند «اهل‌بیت»، و توسعه مفهومی موضوع از طریق همسان دانستن «اولوا بقیه»، با «الباقین»، «بقیة الله» و «کلمه باقیه» در قرآن، از یافته‌های مهم این پژوهش است. این نوشتار با به کارگیری روش کیفی (با توجه به نوع مطالعه در متون و اسناد و تحلیل محتوا)و تفسیر موضوعی نوع روش تفسیر قرآن با قرآن (با گرایش تفسیر تطبیقی) به سرانجام رسیده است.