ضرورت تعامل متافیزیک و علوم

Abstract

مقاله ی حاضر تأملی در تعامل متافیزیک و علوم است. با نظر به اینکه در دوره ی سنتی 3 متافیزیک و<br />علوم، که مثال آن در نظام متافیزیکی و علم ارسطویی فعلیت داشت، در تعامل بودند. اما این تعامل<br />در دوره ی جدید 4 و با ظهور انقلاب علمی خاصه علم کلاسیک سده ی هفدهم و ه ج دهم آرام آرام<br />سست شد. در سده ی نوزدهم با ظهور فلسفه تحصلی 5 متافیزیک معناداری 6 خود را از دست داد و<br />تعاطی بدان خارج از حوزه ی شناخت 7 و در قلمرو سلایق، امیال و عواطف قرارگرفت . در سده ی<br />بیستم نیز فلسفهها و نظا مهای متافیزیکی در معنای سنتی خود از هدایت علوم بازماندند و با طرح<br />مسائل فنی در حوز هی زبان و منطق گونهای استقلال از علوم بدست آوردند. گرچه این استقلال از<br />متافیزیک و فلسفه در مقابل علم – فن 8 حمایت کرد اما در این میان متافیزیک نقش اصلی دیگر<br />خود یعنی طرح معقولیت 9 در حوزه علوم را نیز از دست داد. گفتار حاضر بعد از مقدمه ای کوتاه به<br />تبیین مسأله میپردازد و تذکر به تعاطی بدین مقوله را نه یک مسأله فنی آکادمیکی بلکه مسأله ای<br />مربوط به حیات انسان میداند.